Główną przyczyną wizyt dziewczynek przed okresem dojrzewania w gabinecie ginekologicznym są dolegliwości ze strony pochwy i sromu (świąd, ból, pieczenie sromu, nieprawidłowa wydzielina z pochwy, zmiany skórne pojawiające się na sromie). Problemy dotyczące okolicy moczowo-płciowej są zagadnieniem z pogranicza pediatrii, ginekologii oraz dermatologii i często wymagają interdyscyplinarnego podejścia. Należy pamiętać, że wiele chorób może zajmować skórę w tej lokalizacji. W artykule opisano kilka najczęściej występujących w grupie dziewcząt: liszaj twardzinowy sromu, sklejenie warg sromowych mniejszych, infekcje sromu i pochwy, łuszczycę sromu.

Badanie ginekologiczne dziewczynki

Badanie ginekologiczne dziewczynki powinno być przeprowadzone w możliwie najbardziej komfortowych warunkach, a jego technika dopasowana do wieku pacjentki i jej możliwości współpracy. W przypadku niemowląt i małych dzieci badanie można wykonać na kolanach rodzica lub na leżance w pozycji z odwiedzionymi kończynami dolnymi, w przypadku starszych dziewcząt – na leżance lub fotelu ginekologicznym. Przed rozpoczęciem badania należy wyjaśnić jego przebieg rodzicom oraz w jak najbardziej przystępny sposób pacjentce. Warto również obejrzeć bieliznę dziewczynki (aby ocenić występowanie upławów).

Badanie rozpoczyna się od ogólnego badania pediatrycznego; szczególną uwagę należy zwrócić na oglądanie skóry całego ciała oraz badanie palpacyjne brzucha. Następnie przechodzi się do badania ginekologicznego, podczas którego trzeba ocenić:

• wygląd narządów płciowych zewnętrznych
• występowanie wydzieliny pochwowej
• rozwój drugorzędowych i trzeciorzędowych cech płciowych (skala Tannera)
• stan skóry krocza
• węzły chłonne pachwinowe (badanie palpacyjne).

W przypadku występowania nieprawidłowej wydzieliny pochwowej przydatne jest pobranie wymazu bakteriologicznego/mykologicznego z przedsionka pochwy^1,2.

Zasady higieny intymnej u dziewczynek

Wiele problemów ginekologicznych u dziewczynek może wynikać z nieprawidłowej higieny krocza i źle przeprowadzanych czynności pielęgnacyjnych. Rodzicom, którzy zgłaszają się na wizytę z dziewczynką, należy wytłumaczyć zasady prawidłowej higieny intymnej u dziecka:

• dziewczynki należy podmywać wodą z niewielką ilością środka myjącego (unikać detergentów, mokrych chusteczek, dezodorantów)
• przy myciu okolic narządów płciowych nie należy stosować gąbek ani myjek
• pieluszki powinny być regularnie zmieniane, w przypadku wystąpienia niepokojących zmian wskazane jest „wietrzenie krocza”
• zaleca się noszenie luźnej, bawełnianej bielizny
• u starszych dziewczynek – prawidłowe wycieranie krocza po wizycie w toalecie (od przodu do tyłu), unikanie kolorowego papieru toaletowego
• stosowanie łagodnych, niedrażniących środków piorących.