ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Pacjent pediatryczny u dermatologa
Oparzenia skóry wywołane barszczem Sosnowskiego
lek. Aleksandra Czachor
lek. Aleksandra Kapuśniak
dr n. med. Grażyna Wąsik
- Patomechanizm oparzeń skóry spowodowanych przez barszcz Sosnowskiego
- Objawy kliniczne, postępowanie, profilaktyka i różnicowanie oparzeń wywołanych przez tę roślinę
- Opis przypadku z własnej praktyki klinicznej: 3,5-roczny chłopiec po kontakcie z barszczem Sosnowskiego
Charakterystyka barszczu Sosnowskiego
Barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi), należący do rodziny selerowatych (Apiaceae), jest inwazyjną rośliną sklasyfikowaną w 1944 r. (ryc. 1). Nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego botanika, badacza flory Kaukazu, skąd roślina się wywodzi. Początkowo została sprowadzona do Polski w celach badawczych pod koniec lat 50. XX w., następnie jako roślina pastewna. Obecnie występuje w całej Polsce na łąkach, polach uprawnych, wzdłuż rzek, jezior, potoków, w ogrodach, lasach i parkach1. Miejsca występowania można sprawdzić w bazie online (barszcz.edu.pl).
Barszcz Sosnowskiego jest gatunkiem zagrażającym zdrowiu człowieka. Powoduje oparzenia skóry po ekspozycji na promienie słoneczne. Reakcję tę określa się mianem świetlnego zapalenia skóry wywołanego przez rośliny (fitofotodermatozą)2. W razie napotkania barszczu Sosnowskiego należy zadzwonić pod całodobowy numer straży miejskiej – 986.
Roślina osiąga wysokość do 5 m. Łodyga o średnicy 10 cm jest głęboko pobruzdowana, a liście mają do 3 m długości3. Wykształca po kilka-kilkanaście kwiatostanów, tworząc wielkopromieniowe baldachy4. Jajowate owoce są koloru oliwkowego5. Kwiaty zazwyczaj są białe, wydzielają charakterystyczny zapach kumaryny. Barszcz kwitnie od połowy czerwca do końca lipca3. Pomimo bardzo charakterystycznego wyglądu i dużych rozmiarów często jest mylony z barszczem zwykłym oraz innymi roślinami o dużych liściach, np. łopianem, podbiałem pospolitym, pasternakiem zwyczajnym, arcydzięglem litworem, dzięglem leśnym.
We wszystkich częściach rośliny znajdują się olejki eteryczne, zawierające m.in. furanokumaryny (w tym psoralen), które są odpowiedzialne za zapach liści (wyczuwalny zwłaszcza po ich potarciu), mają chronić roślinę przed owadami i innymi patogenam...