Kiedy do gabinetu lekarskiego zgłasza się rodzic z dzieckiem, które ma jakieś zmiany skórne i chce je rozdrapać, uruchamiamy od razu myślenie na wzór piramidy, szukając w pamięci różnych chorób przebiegających ze świądem. W pierwszej kolejności rozważamy więc to, co jest u samej podstawy i występuje najczęściej, czyli atopowe zapalenie skóry i świerzb. Wchodząc na kolejne stopnie, myślimy o odczynach po ukąszeniu przez owady, wyprysku kontaktowym i/lub alergicznym. W końcu, gdy znajdujemy się na szczycie piramidy, rozpatrujemy choroby rzadkie u dzieci, tj. liszaj płaski i opryszczkowate zapalenie skóry. Właściwe badanie przedmiotowe szybko nakieruje nas na prawidłowe rozpoznanie, a więc drugie z tych schorzeń.

W nazwie ,,opryszczkowate zapalenie skóry” podkreślono podobieństwo między układem grudkowo-pęcherzykowych wykwitów skórnych występujących w tej chorobie a układem zmian obserwowanych w przebiegu infekcji wirusem opryszczki zwykłej, grupujących się często w koliste lub obrączkowate kształty. Synonimy określające omawiane schorzenie to: dermatitis herpetiformis, choroba Duhringa, bolesne polimorficzne zapalenie skóry, rzekomoopryszczkowe zapalenie skóry, autoimmunologiczna pęcherzowa choroba skóry związana z nietolerancją glutenu, zespół jelitowo-skórny. Jest to schorzenie z grupy chorób pęcherzowych, w którym dochodzi do powstawania przeciwciał skierowanych przeciwko własnym komórkom. Zmiany są wielopostaciowe. Zdarza się, że choroba nie jest prawidłowo diagnozowana przez kilka lat.

Typowo opryszczkowate zapalenie skóry rozpoczyna się w wieku 15-40 lat, ale może pojawić się w każdym wieku. U dzieci występuje stosunkowo rzadko, chociaż częstość zdaje się wzrastać. W ostatnim półroczu na oddziale, gdzie pracuję, zdiagnozowaliśmy i podjęliśmy leczenie czterech pacjentów. W populacji pediatrycznej choroba najczęściej rozpoczyna się między 2 a 7 r.ż. i właściwie nie występuje u dzieci poniżej miesiąca.

Uwaga! Nie należy mylić opryszczkowatego zapalenia skóry (autoimmunologiczna choroba pęcherzowa) z opryszczkowym zapaleniem skóry, zwanym inaczej wypryskiem Kaposiego (pierwotne zakażenie skóry wirusem Herpes simplex [HSV] na podłożu skóry z uszkodzoną barierą skórno-naskórkową, występujące najczęściej u dzieci z atopowym zapaleniem skóry).