Badania diagnostyczne w dermatologii
Łysienie plackowate w trichoskopii
dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Waśkiel-Burnat
- Charakterystyka trichoskopowych objawów łysienia plackowatego
- Zastosowanie trichoskopii w ocenie aktywności alopecia areata
- Wykorzystanie badania trichoskopowego w monitorowaniu leczenia
Łysienie plackowate (alopecia areata) to autoimmunologiczna forma łysienia niebliznowaciejącego, która dotyczy 0,1-0,2% populacji1,2. U osób dotkniętych tym schorzeniem najczęściej stwierdza się ogniska utraty włosów, w obrębie których skóra pozostaje makroskopowo niezmieniona3. U 7-12% pacjentów obserwuje się całkowite łysienie skóry głowy (alopecia totalis) lub uogólnioną utratę włosów, również w innych lokalizacjach (alopecia universalis)4.
Łysienie plackowate jest zwykle rozpoznawane na podstawie obrazu klinicznego. W przypadku wątpliwości trichoskopia może być pomocna w ustaleniu prawidłowego rozpoznania.
Trichoskopia jest badaniem łatwym do przeprowadzenia i bardzo przydatnym w diagnostyce chorób skóry głowy i włosów. Pozwala na uniknięcie inwazyjnych procedur diagnostycznych, takich jak biopsja skóry głowy2. Do trichoskopowych objawów łysienia plackowatego należą: żółte kropki, czarne kropki, włosy wykrzyknikowe, włosy proksymalnie zwężone, włosy ułamane, zwężenia Pohla-Pinkusa, włosy meszkowe, włosy prosto odrastające i włosy okrągłe2,5.
Objawy łysienia plackowatego w badaniu trichoskopowym
Żółte kropki
Żółte kropki to puste ujścia mieszków włosowych wypełnione łojem i/lub keratyną (ryc. 1)6. Mają one kolor żółty, żółtoróżowy, żółtobrązowy lub białawy, są tej samej lub różnej wielkości, mogą zawierać zminiaturyzowane lub dystroficzne włosy6-8. Żółte kropki występują najczęściej w długo trwającym, nieaktywnym łysieniu plackowatym, jednak obserwuje się je również w aktywnych postaciach choroby5. U dorosłych z łysieniem plackowatym są one liczne, często występują w skupiskach (definiowanych jako 3 lub więcej żółtych kropek w jednostce włosowo-łojowej) i mają żółtobrązowy kolor. U dzieci z łysieniem plackowatym żółte kropki są najczęściej pojedyncze, a ich kolor jest intensywnie żółty (przypomina kolor żółtka jajka). Inny kolor żółtych kropek u dorosłych i dzieci wynika najprawdopodobniej z obecności słabo rozwiniętych gruczołów łojowych przed okresem dojrzewania9. U dzieci żółte kropki zawierają jedynie keratynę, podczas gdy u dorosłych mieszankę łoju i keratyny, co wpływa na ich kolor.
Chociaż żółte kropki są uważane za jeden z najczęstszych objawów trichoskopowych łysienia plackowatego, stwierdza się je także w innych chorobach włosów i skóry głowy. Zwiększona liczba żółtych kropek w okolicy czołowo-ciemieniowej w porównaniu z ...