Wenerologia

Zasady profilaktyki poekspozycyjnej bakteryjnych zakażeń przenoszonych drogą płciową

dr hab. n. med. Beata Młynarczyk-Bonikowska

Klinika Dermatologiczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Beata Młynarczyk-Bonikowska

Klinika Dermatologiczna

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Nowogrodzka 59, 02-006 Warszawa

e-mail: beata.mlynarczyk-bonikowska@wum.edu.pl

  • Bakteryjne choroby przenoszone drogą płciową – rosnący problem w Europie, w tym w Polsce
  • Najważniejsze zasady postępowania w przypadku ekspozycji na bakterie powodujące zakażenia przenoszone drogą płciową
  • Profilaktyka poekspozycyjna z wykorzystaniem doksycykliny – korzyści i zagrożenia

Bakteryjne zakażenia przenoszone drogą płciową (STI – sexually transmitted infections) cechują się dużą częstością występowania i wpływają znacząco na stan zdrowia społeczeństwa, powodując m.in. niepłodność u obu płci, ciąże pozamaciczne, zakażenia wewnątrzmaciczne i okołoporodowe noworodków, poronienia samoistne czy przewlekłe zespoły bólowe. Antygeny bakterii powodujących zapalenia cewki moczowej u części chorych dostają się do błony maziowej, wywołując nieprawidłową reakcję układu odpornościowego i reaktywne zapalenie stawów. Nieleczona kiła może prowadzić m.in. do nieodwracalnych uszkodzeń układu nerwowego i sercowo-naczyniowego. Wykazano ponadto, że współistnienie bakteryjnych STI zwiększa ryzyko zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus)1-5.

W Europie w ostatnich latach notuje się wzrost zachorowalności na rzeżączkę, chlamydiozę i kiłę. W Polsce, wg danych Narodowego Instytutu Zdrowia, liczba zgłoszonych przypadków w roku 2014 wynosiła 1213, 415 i 163, a w 2024 – 3028, 1191 i 1165 odpowiednio dla kiły, rzeżączki i chlamydiozy. Opisuje się również występowanie w Europie, szczególnie wśród MSM (men who have sex with men), wcześniej ograniczonej do strefy tropikalnej/subtropikalnej ziarnicy wenerycznej pachwin (LGV – lymphogranuloma venereum). Wzrost zachorowalności prawdopodobnie dotyczy także zakażeń Mycoplasma genitalium, ale brak dokładnych danych w tym zakresie.

W zapobieganiu szerzeniu się bakteryjnych STI istotną rolę odgrywa profilaktyka poekspozycyjna. W większości zaleceń dotyczących leczenia tego typu schorzeń, w tym w zaleceniach IUSTI (International Union against Sexually Transmitted Infections) i CDC (Centers for Disease Control and Prevention), często rekomendowane jest profilaktyczne leczenie partnerów seksualnych osób z bakteryjnymi STI, w tym z kiłą wczesną, rzeżączką, chlamydiozą oraz LGV. Więcej kontrowersji budzi stosowanie tzw. Doxy PEP, czyli przyjmowanie doksycykliny po ryzykownym kontakcie seksualnym bez zabezpieczenia. W artykule omówiono różne aspekty profilaktyki poekspozycyjnej bakteryjnych STI.

Profilaktyka po udowodnionej ekspozycji

Zawsze gdy zgłasza się partner seksualny osoby z STI, należy zebrać dokładny wywiad, uwzględniający m.in. czas od ostatniego kontaktu z zakażonym, rodzaj kontaktu, używanie prezerwatyw, kontakty z innymi partnerami. Warto również zwrócić uwagę na ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Profilaktyka u osób bez udowodnionej ekspozycji na konkretne STI

Liczne przygodne kontakty seksualne bez zabezpieczenia wiążą się z wysokim ryzykiem STI – w związku z tym wskazane byłoby podjęcie działań zapobiegawczych, również gdy [...]

Profilaktyka poekspozycyjna z wykorzystaniem doksycykliny (Doxy PEP)

Gdy istnieje wysokie ryzyko zakażenia, a partner seksualny nie ma rozpoznanej konkretnej bakteryjnej STI, u osoby eksponowanej najczęściej stosowana jest doksycyklina. Wybór tego [...]

Podsumowanie

Udowodniona ekspozycja na bakterię przenoszoną drogą płciową jest zwykle wskazaniem do odpowiedniego leczenia profilaktycznego, chociaż w niektórych przypadkach możliwe jest również wykonanie [...]
Do góry