Opis przypadku
Konsekwencje położnicze niewyrównanej cukrzycy przedciążowej
Dr n. med. Maciej Kwiatek
Dr n. med. Arkadiusz Krzyżanowski
Lek. med. Tomasz Gęca
Prof. dr hab. med. Anna Kwaśniewska
Cukrzycę przedciążową (PGDM, ang. pregestational diabetes mellitus) rozpoznajemy kiedy kobieta chora na cukrzycę typu 1, 2 lub Mody zachodzi w ciążę. Przypadki nietolerancji glukozy pojawiające się w ciąży bądź po raz pierwszy rozpoznane w tym okresie definiuje się jako cukrzycę ciążową (GDM, ang. gestational diabetes mellitus).
Na przestrzeni lat częstość występowania cukrzycy u kobiet w wieku prokreacyjnym ma stałą tendencję wzrostową. Jest to najczęstsze powikłanie metaboliczne wikłające ciążę stwierdzane u około 3-5 proc. ciężarnych, z czego cukrzyca przedciążowa stanowi blisko 10 proc.[1]
W tej grupie pacjentek podkreśla się, że niezbędne dla właściwego rozwoju płodu i pomyślnego zakończenia ciąży jest prawidłowe wyrównanie cukrzycy jeszcze przed zajściem w ciążę. Ciąża u pacjentki z cukrzycą powinna być zaplanowana i przypadać na okres minimum trzymiesięcznej normoglikemii. Już w okresie przedkoncepcyjnym należy zastosować insulinoterapię w celu optymalnego wyrównania cukrzycy.
Pierwszy opis przypadku cukrzycy wikłającej ciążę przedstawił w 1824 roku lekarz H.G. Bennewitz. Dotyczył on 22-letniej wieloródki Federice Pepe będącej w siódmym miesiącu piątej ciąży, która była hospitalizowana w szpitalu berlińskim z powodu polidypsji, poliurii oraz glikozurii. Pepe urodziła martwe dziecko o masie 5442 g. Po porodzie objawy cukrzycy ustąpiły, co skłoniło wyżej wymienionego lekarza do powiązania jej stanu właśnie z ciążą. Mogłoby się wydawać, że w dobie znacznego rozwoju badań w dziedzinie diabetologii oraz położnictwa podobny przypadek nie może mieć miejsca, a jednak…
Kolejna ciąża, te same błędy
36-letnia wieloródka, K.A., została przyjęta do Kliniki Położnictwa i Patologii Ciąży Uniwersytetu Medycznego w Lublinie z żywą czynnością skurczową mięśnia macicy z rozpoznaniem: ciąża V, poród V, 40 hbd, położenie płodu podłużne główkowe, postawa I, PGDM, nadciśnienie tętnicze przewlekłe.
Z wywiadu: cukrzyca typu 1, nadciśnienie tętnicze od około 10 lat. Stosowała metylodopę oraz insulinoterapię w schemacie wielokrotnych wstrzyknięć z dobowym zapotrzebowaniem na insulinę w ilości około 52 jednostek. Poprzednie ciąże zakończone urodzeniem drogami natury czworga zdrowych dzieci. Przy przyjęciu w badaniu dwuręcznym zestawionym stwierdzono: macicę ciężarną wielkości ciąży donoszonej, szyjkę macicy zgładzoną, miękką, w osi kanału rodnego, rozwartą na 6 cm. Płyn owodniowy zachowany. Główka płodu przyparta do wchodu miednicy. W ogólnym badaniu fizykalnym: BMI 37 kg/m2 , RR 140/90 mmHg, akcja serca pacjentki miarowa, o częstości ok 110 ud./min. Akcja serca płodu nie była słyszalna. Wykonano badanie ultrasonograficzne, w którym nie uwidoczniono akcji serca płodu oraz stwierdzono zapadnięte kości czaszki (objaw Spaldinga) – potwierdzając wstępne podejrzenie ciąży obumarłej. Trzy godziny później odbył się poród drogami natury z nacięciem i zeszyciem krocza.
