BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Od stomatologów dla diabetologów
O związkach zapalenia przyzębia z niewydolnością serca i cukrzycą
lek. Magdalena Batko
dr n. med. Andrzej Miskiewicz
prof. dr hab. n. med. Renata Górska
- Jak przewlekłe zapalenie przyzębia uruchamia mechanizmy upośledzające funkcjonowanie kolejnych tkanek
- Wpływ bezpośredni periopatogenów na komórki śródbłonka może indukować powstawanie blaszek miażdżycowych
Najpoważniejsze konsekwencje rozwoju cukrzycy związane są z powikłaniami w układzie krążenia, które mogą prowadzić do zgonu. Choroby przyzębia są na szóstym miejscu spośród powikłań cukrzycy. Natomiast pacjenci z cukrzycą typu 2 (DMT2) mają 2,8-3,4-krotnie większe ryzyko wystąpienia zapalenia przyzębia w porównaniu z osobami bez cukrzycy.
W badaniach wykazano, że aktywne zapalenie przyzębia upośledza kontrolę metaboliczną cukrzycy. Dyslipidemia wykrywana w przebiegu zarówno cukrzycy, jak i chorób przyzębia wpływa między innymi na patologiczne zmiany tętnic wieńcowych i zwiększa ryzyko powstawania niewydolności serca (NS). Mikroalbuminuria oraz podwyższone stężenie markera wyrównania glikemii (hemoglobiny glikowanej [HbA1c]) częściej występują u pacjentów z zapaleniem przyzębia oraz DMT2. Oba te czynniki mają wartość prognostyczną w rozwoju NS.
Związek z chorobami przyzębia oraz chorobami serca i naczyń
Frakcja HbA1c powstaje na skutek nieenzymatycznej glikacji cząsteczki glukozy do N-końcowej grupy β-globiny. Stężenie hemoglobiny glikowanej jest proporcjonalnie związane z częstością występowania hiperglikemii w organizmie. HbA1c koreluje ze średnią glikemią w ciągu ostatnich trzech miesięcy, a zatem badanie jej stężenia we krwi chorego na cukrzycę umożliwia monitorowanie leczenia1. W przebiegu kontrolowanej DMT2 obserwuje się podwyższone stężenie HbA1c związane z przewlekłą hiperglikemią2.
Na występowanie niewydolności serca ma wpływ wiele czynników, wśród których można wyróżnić:
• zaburzenia jakościowe i ilościowe w profilu lipidowym
• nadciśnienie tętnicze (NT)
• stężenie HbA1c, które ma związek ze skurczowym ciśnieniem krwi
• triglicerydy, lipoproteiny (LDL) oraz cholesterol całkowity.
Istnieje powiązanie między NT a podwyższonym stężeniem HbA1c. Wykazano współzależność pomiędzy wzrostem ryzyka występowania chorób s-n wraz ze wzrostem stężenia hemoglobiny glikowanej3. Zależność ta była szczególnie znacząca wśród kobiet w starszym wieku4. Znacząco podwyższone ryzyko chorób s-n odnotowano przy stężeniu HbA1c powyżej wartości 6%3. Ponadto dowiedziono, że podwyższone stężenie hemoglobiny glikowanej jest związane z ryzykiem wystąpienia niewydolności serca nawet u osób bez cukrzycy5. W praktyce klinicznej duże znaczenie w prewencji chorób s-n, w tym niewydolności serca, przypisuje się lekom stosowanym do wyrównania glikemii. Mogą być one przyjmowane przez pacjentów chorych na cukrzycę jako monoterapia lub w skojarzeniu z innymi preparatami. Największą (aż 50%) skutecznością w obniżaniu ryzyka niewydolności serca charakteryzuje się terapia z wykorzystaniem leku z grupy glitazonów, a także połączenie go z metforminą.