Modyfikacja stylu życia

Strategie walki z otyłością u diabetyków – odtłuszczanie a odchudzanie

dr n. o zdr. Damian Parol

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. o zdr. Damian Parol

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II Wydziału Lekarskiego,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Solec 93, 00-382 Warszawa

e-mail: parol.damian@gmail.com

  • Strategiczne kwestie w walce z cukrzycą: redukcja nadmiernej tkanki tłuszczowej, odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna
  • Omówienie diety diabetyków (niski indeks glikemiczny, produkty bogate w błonnik pokarmowy i węglowodany złożone)
  • Rola treningu aerobowego i siłowego u osób otyłych

Wprowadzenie

Cukrzyca typu 2 (DMT2 – diabetes mellitus type 2) to choroba metaboliczna, która charakteryzuje się opornością na insulinę i w konsekwencji wysokim stężeniem glukozy we krwi. W zaawansowanym stadium pojawia się niedobór insuliny i konieczność jej egzogennej podaży. Ze względu na powszechność DMT2 w krajach zachodnich uznaje się ją za chorobę cywilizacyjną. Zazwyczaj ma ona związek z nadmierną masą ciała i dotyka głównie osoby dorosłe (po 30 r.ż.), jednak wraz ze wzrostem otyłości u młodych osób coraz częściej występuje także u dzieci i młodzieży.

DMT2 to choroba przewlekła, która rozwija się stopniowo, a nieleczona może prowadzić do wielu poważnych powikłań, takich jak: stopa cukrzycowa, cukrzycowa choroba nerek, cukrzycowa choroba oczu, neuropatie cukrzycowe, uszkodzenia naczyń krwionośnych o podłożu miażdżycowym, a następnie udar oraz zawał mięśnia sercowego. W większości przypadków da się skutecznie zapobiegać rozwojowi DMT2, a kiedy już się pojawi – łagodzić jej konsekwencje.

Kluczowe w walce z cukrzycą są: redukcja nadmiernej tkanki tłuszczowej (szczególnie zniwelowanie otyłości brzusznej), odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna. Leczenie jest uzależnione od stopnia rozwoju choroby i powinno być prowadzone kompleksowo. Oznacza to stosowanie jednocześnie różnych metod: farmakologicznych oraz niefarmakologicznych (edukacja żywieniowa, dieta, aktywność fizyczna).

Otyłość w cukrzycy

Otyłość, czyli nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w ciele, to jeden z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych XXI w. W zależności od umiejscowienia tkanki tłuszczowej w organizmie rozróżnia się dwa typy otyłości: androidalną (brzuszną), występującą głównie (ale nie wyłącznie) u mężczyzn, i gynoidalną (pośladkowo-udową), bardziej powszechną u kobiet. Główna różnica między tymi rodzajami otyłości polega na tym, że tkanka tłuszczowa wisceralna zgromadzona jest wewnątrz jamy brzusznej, wokół narządów wewnętrznych, natomiast w przypadku otyłości gynoidalnej tłuszcz gromadzi się podskórnie. Tkanka tłuszczowa wisceralna jest dużo bardziej niebezpieczna dla zdrowia. Istnieje kilka hipotez tłumaczących to zjawisko.

Stopień otyłości określa się na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI – body mass index). Wskaźnik ten wyliczamy, dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez wzrost do kwadratu (w metrach).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Otyłość w cukrzycy

Otyłość, czyli nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w ciele, to jeden z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych XXI w. W zależności od umiejscowienia tkanki [...]

Zapotrzebowanie energetyczne

Bilans energetyczny to stosunek energii dostarczanej organizmowi wraz z pożywieniem do energii przez niego wydatkowanej. Najczęściej stosowaną jednostką energii w żywności [...]

Składowe bilansu energetycznego

Na wydatek energetyczny człowieka (ryc. 2), określany jako całkowita przemiana materii (CPM), składają się 3 elementy:

Kreowanie deficytu energetycznego

Deficyt energetyczny to stan, kiedy w ciągu doby zużywamy więcej energii, niż dostarczamy do organizmu wraz z pożywieniem. Wprowadzenie ujemnego bilansu [...]

Odchudzanie a odtłuszczanie

Ważne jest rozróżnienie dwóch pojęć, które decydują o redukcji masy ciała: odchudzania i odtłuszczania.

Redukcja masy ciała w liczbach

Przyjmuje się, że gęstość energetyczna tkanki tłuszczowej wynosi 7700 kcal/kg. Mogłoby z tego wynikać, że spalając 7700 kcal, zredukujemy masę ciała o [...]

Trening w walce z otyłością

Wysiłek fizyczny sprzyja zwiększeniu wydatków energetycznych, co wspomaga redukcję nadmiernej masy ciała. Ustalając rodzaj i czas aktywności, należy uwzględnić indywidualne predyspozycje [...]

Pozatreningowa aktywność fizyczna

Poza treningiem warto też zwrócić uwagę na kwestię pozatreningowej aktywności fizycznej (PTAF), czyli energii zużywanej na wszystkie dzienne czynności niezwiązane z [...]

Dieta w walce z otyłością

Odpowiednio zbilansowana dieta jest nieocenionym wsparciem leczenia farmakologicznego DMT2. Jej główne cele to osiągnięcie odpowiedniej masy ciała pacjenta, normalizacja wskaźników metabolicznych [...]

Rozkład makroskładników

Zapotrzebowanie energetyczne ustalane jest indywidualnie, natomiast zgodnie z zaleceniami PTD w diecie w przypadku cukrzycy rozkład makroskładników powinien wyglądać następująco: białko: [...]

Kolejność składników w posiłku

Ciekawym aspektem diety w przypadku cukrzycy jest kolejność spożywanych składników. Wykazano, że przesunięcie konsumpcji niektórych składników posiłku ma istotny wpływ na [...]

Sól i sód

Zarówno bardzo niska, jak i zbyt wysoka podaż sodu w diecie sprzyja insulinooporności. Zgodnie z zaleceniami WHO dzienne spożycie soli nie [...]

Przerwy w diecie, czyli intermittent dieting

Klasyczna strategia redukcyjna polega na ciągłym przebywaniu w ujemnym bilansie energetycznym. Intermittent dieting zakłada przerwy w redukcji masy ciała, podczas których [...]

Uważność w jedzeniu

Mindful eating, czyli uważne jedzenie, może być metodą wspomagającą proces odchudzania. Wykazano, że uważne jedzenie może zmniejszyć ilość spożywanego jedzenia, pozwalać [...]

Stres

Rozróżnia się 2 rodzaje stresu: stres intensywny, który trwa stosunkowo krótko, oraz stres przewlekły. W przypadku stresu intensywnego główną rolę odgrywają [...]

Sen

Istotnym aspektem oddziałującym na efektywność procesu odchudzania jest sen. Metaanaliza kilkudziesięciu badań dowiodła, że zbyt krótki czas snu (poniżej 5 h/24 [...]

Podsumowanie

Strategicznymi kwestiami w walce z cukrzycą są redukcja nadmiernej tkanki tłuszczowej, odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna. W kontekście zmniejszania [...]
Do góry