W związku z konsekwentnym wzrostem liczby zachorowań na cukrzycę w Polsce zwiększa się zainteresowanie nie tylko leczeniem farmakologicznym, ale też rolą wsparcia psychologicznego, tak by poprawić jakość i komfort życia pacjentów z tą przewlekłą chorobą. W niniejszym artykule wskazano narzędzia i sposoby pomocy pacjentom, którzy doświadczają spadku motywacji i zmęczenia, wynikających z przymusu zmiany dotychczasowych nawyków i stylu życia. Omówiono przede wszystkim te obszary życia i funkcjonowania, nad którymi pacjent może mieć realną kontrolę i na które ma poczucie wpływu.

Rola motywacji w chorobie przewlekłej

Badania pokazują, że pomimo wzrostu świadomości pacjentów na temat zdrowych nawyków nie odnotowano istotnych zmian w zachowaniu i podejmowanych codziennie decyzjach związanych ze zdrowym stylem życia. Oznacza to, że sama wiedza i świadomość tego, co powszechnie jest uważane za właściwe, są niewystarczające. W polskich badaniach poświęconych zachowaniom prozdrowotnym odnotowano wyraźną korelację pomiędzy wyborem korzystnym dla zdrowia danej jednostki a jej subiektywnym poczuciem skuteczności i kontroli.

Choroba przewlekła niesie za sobą wiele obciążeń, które są związane nie tylko z objawami fizjologicznymi. Dla pacjenta diagnoza o przewlekłej dolegliwości wiąże się z podwyższonym poziomem stresu i napięcia, myślami depresyjnymi oraz spadkiem motywacji do dalszego działania. Tymczasem motywacja jest niezbędnym elementem zapewniającym gotowość pacjenta do prowadzenia leczenia i podtrzymywania jego efektów. Warto zwrócić uwagę na kilka obszarów, na które zarówno pacjent, jak i specjalista mają wpływ w trakcie konsultacji. Należą do nich: kontrola afektu, przekierowanie uwagi, samoobserwacja i podnoszenie poziomu samoświadomości oraz proces zmiany stylu życia.

Emocje i podejmowanie decyzji

W ramach modyfikacji nawyków oraz stylu życia należy omówić z pacjentem jego styl podejmowania decyzji związany z gratyfikacją. Pacjenci w gabinecie mogą narzekać na problem „braku silnej woli”, który jest powiązany z 2 systemami wpływającymi na p...

Teoria Mischela zakłada ważny element: kluczowa dla zmiany nawyku i stylu życia jest nauka aktywacji systemu „zimnego”, czyli odraczanie gratyfikacji. Jeśli wykorzystywanie systemu „zimnego” będzie powtarzalne, stanie się on dominującą strategią podejmowania decyzji.