Samokontrola glikemii

Pomiary glikemii za pomocą glukometru – co powinien wiedzieć lekarz POZ

dr n. med. Irmina Korzeniewska-Dyl

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr n. med. Irmina Korzeniewska-Dyl

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź

e-mail: irmina.korzeniewska-dyl@umed.lodz.pl

  • Samokontrola glikemii jako integralna część procesu leczenia potrzebna pacjentowi, lekarzowi i rodzinie chorego na cukrzycę
  • Technika pomiaru glikemii za pomocą glukometru – zasady, częstość pomiarów i przyczyny błędnych oznaczeń

Skuteczne leczenie cukrzycy, podobnie jak innych zaburzeń metabolicznych (otyłości, hipercholesterolemii), opiera się nie tylko na farmakoterapii, ale także na trwałych modyfikacjach zachowań pacjenta. Wzbudzenie u pacjenta współodpowiedzialności za leczenie zwiększa szanse na osiągnięcie postawionego celu terapeutycznego. Głównym elementem terapii cukrzycy, budującym u pacjenta poczucie odpowiedzialności za leczenie, jest samokontrola glikemii. Samodzielne pomiary glikemii wykonywane przez chorego (lub jego bliskich) spełniają wiele funkcji koniecznych do uzyskania optymalnego i bezpiecznego wyrównania metabolicznego1.

Samokontrola glikemii jest integralną częścią procesu leczenia potrzebną:

  • pacjentowi – do nabywania doświadczenia w samodzielnej modyfikacji dawek leków, głównie insuliny, oraz zapobiegania hipo- i hiperglikemii w czasie różnych aktywności i zmian w diecie
  • lekarzowi – do podejmowania decyzji terapeutycznych w czasie wizyt kontrolnych
  • rodzinie chorego na cukrzycę – daje poczucie bezpieczeństwa w czasie leczenia bliskiej osoby.

Samokontrola glikemii jest postrzegana przez chorego na cukrzycę jako wyraz jego zaangażowania w leczenie. Czasami jednak, wykonywana zbyt często, poza zaspokojeniem ciekawości chorego dotyczącej wpływu różnych potraw na glikemię nie daje obiektywnych korzyści. Wiele obserwacji nie potwierdziło wpływu samokontroli na wyrównanie cukrzycy u chorych niestosujących insuliny2-4. U pacjentów leczonych wielokrotnymi podaniami insuliny konieczność częstej kontroli glikemii jest konieczna, ponieważ przekłada się na skuteczne i bezpieczne dawkowanie insuliny. Jednak niektórym chorym konieczność wykonywania pomiarów 6-8 razy dziennie znacząco obniża komfort życia5.

Zalecenia dotyczące samokontroli glikemii są pochodną stosowanej terapii cukrzycy. Z drugiej strony lekarz nie powinien forsować złożonego modelu insulinoterapii, wiedząc, że nastawienie chorego do częstej samokontroli glikemii jest negatywne. Taka terapia nie tylko nie przełoży się na poprawę wyrównania cukrzycy, ale może nawet narazić chorego na większe ryzyko hipoglikemii. Należy również pamiętać, że częsta samokontrola glikemii jest obciążeniem ekonomicznym i dla chorego, i dla finansów publicznych (refundacja pasków), więc zalecenie licznych pomiarów glikemii w ciągu doby powinno być uzasadnione. Pacjenci z cukrzycą typu 1, z innymi typami cukrzycy wymagającymi minimum 3 wstrzyknięć insuliny na dobę oraz osoby leczone osobistą pompą insulinową płacą za paski do glukometru cenę ryczałtową. Dla pacjentów ze wszystkimi innymi typami cukrzycy refundacja pasków wynosi 30%. Bez recepty obowiązuje pełna odpłatność za paski.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Technika pomiaru glikemii

Badanie glukometrem polega na nakłuciu opuszki palca, najlepiej w jej bocznej części, co jest mniej bolesne, a następnie przeniesieniu krwi na [...]

Optymalna częstość pomiarów glikemii

Szczególne potrzeby i cele ustalone dla pacjenta powinny dyktować częstotliwość oraz czas pomiarów glikemii. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) z [...]

Zasada działania glukometru

Samokontrola glikemii w czasie rzeczywistym przez pacjenta (SMBG – self-monitored blood glucose) wykonywana jest za pomocą glukometru. Urządzenie to jest miniaturowym [...]

Analiza wyników

Glukometry są wyposażone w pamięć mieszczącą do kilkuset pomiarów. Wiele z nich umożliwia podsumowywanie wyników z różnych okresów w postaci średnich [...]

Podsumowanie

Samo wykonywanie pomiarów glikemii nie zawsze przekłada się na lepsze wyrównanie cukrzycy. Aby samodzielne monitorowanie glikemii przez pacjenta było skuteczne, konieczne [...]
Do góry