Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, których wspólnym objawem jest hiperglikemia, a podłożem – defekt działania lub wydzielania insuliny. Aktualna klasyfikacja World Health Organization (WHO) z 1999 r., z modyfikacją z 2019 r., wydziela 4 podstawowe typy cukrzycy:

• cukrzyca typu 1, której przyczyną jest zniszczenie komórek β wysp trzustkowych przez proces autoimmunologiczny
• cukrzyca typu 2, wynikająca z rozwijającej się insulinooporności, prowadzącej do upośledzenia wydzielania insuliny
• cukrzyca o znanej etiologii – do tego typu należy również cukrzyca w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki, wynikająca z postępującego zniszczenia narządu przez proces zapalny i włóknienie oraz ze związanej z procesem zapalnym insulinooporności
• cukrzyca ciążowa i cukrzyca w ciąży, czyli hiperglikemia stwierdzona po raz pierwszy w trakcie ciąży.

Choroby te mają różną etiologię i przebieg kliniczny, wspólną cechą jest hiperglikemia i związane z nią powikłania narządowe. Mogą one występować jednocześnie u pacjenta i rozpocząć się u niego w różnym czasie.

Opis przypadku

Kobieta, 75 lat, z trwającą około 40 lat cukrzycą w wywiadzie, rozpoznawaną dotychczas jako cukrzyca typu 2, została przyjęta w stanie ciężkim na oddział chorób wewnętrznych z powodu zaburzeń świadomości i znacznego odwodnienia. Do tej pory znajdowała się pod opieką poradni diabetologicznej. Z załączonej dokumentacji wynikało, że pacjentka była leczona ostatnio insuliną lispro (22/24-20-18 j.), insuliną glargine (12-15 j./noc), metforminą (850 mg 3 × dziennie) oraz empagliflozyną (10 mg 1 × dziennie), jej wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) wynosił 24,5. Z uwagi na podwyższoną aktywność aminotransferaz pacjentce włączono insulinoterapię od momentu rozpoznania cukrzycy. Chora nie przestrzegała diety cukrzycowej, wbrew zaleceniom lekarza prowadzącego redukowała dawki insuliny lub je pomijała oraz nieregularnie wykonywała pomiary glikemii. Pomimo niesystematycznego przyjmowania leków do tej pory nie występowały epizody kwasicy ketonowej. W wywiadzie u pacjentki rozpoznano przewlekłą chorobę nerek i nadciśnienie tętnicze. Brak było danych dotyczących wcześniejszego nadużywania alkoholu.

Wykonano badania laboratoryjne, które wykazały: bardzo wysokie stężenie glukozy we krwi żylnej – 1091,7 mg/dl (60,65 mmol/l), cechy kwasicy metabolicznej – pH 6,892, ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (pCO2) 15,3 mmHg (2,03 kPa), ciśnienie parcja...