Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, stanowiącą jedno z największych wyzwań dla współczesnej medycyny. Według International Diabetes Federation (IDF) liczba dorosłych chorych na cukrzycę na całym świecie przekracza 537 mln, a zapadalność na nią nieustannie wzrasta¹. Z tego powodu jako pierwsza choroba niezakaźna została ona uznana przez Organizację Narodów Zjednoczonych za epidemię XXI wieku².

W Polsce na cukrzycę choruje ponad 3 mln osób (8% populacji), z czego 750 tys. nie jest tego świadomych. Szacuje się, że w 2030 r. liczba pacjentów z cukrzycą przekroczy 4 mln³. Śmiertelność w tej grupie jest zwiększona, a spodziewany czas przeżycia – krótszy niż wśród osób bez cukrzycy⁴. World Health Organization (WHO) szacuje, że w 2030 r. choroba ta będzie stanowić siódmą czołową przyczynę zgonów na świecie⁵.

Klasyfikacja cukrzycy

Obecnie obowiązująca klasyfikacja cukrzycy wg WHO z 2019 r. obejmuje 6 typów choroby⁶:

• cukrzycę typu 1
• cukrzycę typu 2
• hybrydowe formy cukrzycy
• inne specyficzne typy
• niesklasyfikowaną cukrzycę
• hiperglikemię wykrytą po raz pierwszy w ciąży.

Cukrzyca typu 1 (dawniej insulinozależna) stanowi ok. 5-10% wszystkich przypadków cukrzycy na świecie⁷. Może występować w każdym wieku, jednak najczęściej rozwija się u dzieci i młodzieży, a ryzyko zachorowania stopniowo maleje w miarę upływu lat. Wynika ona ze zniszczenia komórek β wysp trzustki przez proces autoimmunologiczny. Reakcja autoimmunologiczna jest warunkowana predyspozycją genetyczną oraz nakładającymi się na nią czynnikami środowiskowymi i prowadzi nieuchronnie do całkowitego niedoboru insuliny. Choroba staje się jawna klinicznie w momencie destrukcji 80-90% komórek β. Objawy kliniczne, takie jak wielomocz, polidypsja i spadek masy ciała rozwijają się w krótkim czasie. Chorzy są zazwyczaj szczupli i występuje u nich skłonność́ do kwasicy ketonowej. Brak endogennej insuliny powoduje konieczność leczenia insuliną od początku rozpoznania choroby. Mimo że moment diagnozy poprzedzony jest trwającym różnie długo okresem utajenia, nie istnieje żadna skuteczna i wprowadzona do praktyki klinicznej metoda zapobiegania cukrzycy typu 1⁸.

Najczęściej występującym typem cukrzycy jest cukrzyca typu 2 (stanowi 90% wszystkich przypadków cukrzycy). Ten typ cukrzycy charakteryzuje się zaburzeniami wydzielania insuliny ze współistniejącą opornością̨ tkanek na jej działanie. Chorzy na cukr...