We wszystkich typach cukrzycy, zarówno typu pierwszego, drugiego, jak i w specyficznych rodzajach oraz hiperglikemii obserwowanej w ciąży wspólnym elementem jest hiperglikemia. Wysokie wartości glikemii przyczyniają się do podtrzymywania długotrwałego stanu zapalnego w organizmie oraz skutkują pojawieniem się powikłań makro- i mikronaczyniowych, dalszych niekorzystnych zmian metabolicznych, upośledzeniem działania wrodzonych oraz nabytych mechanizmów odpornościowych i w efekcie przyspieszają postęp już obecnych u chorego powikłań narządowych.

U pacjentów z cukrzycą typowym zjawiskiem jest zwiększona podatność na infekcje, a same zakażenia przebiegają niejednokrotnie bardzo dynamicznie i wymagają szybkiego działania diagnostycznego i leczniczego. Dlatego też kontrola glikemii jest niezbędnym warunkiem skutecznego opanowania infekcji. Już pojedynczy epizod hiperglikemii wywołuje bowiem w komórkach stres oksydacyjny, prowadzi do ich apoptozy, dysfunkcji śródbłonka, aktywuje agregację płytek krwi i kaskadę układu krzepnięcia, co przekłada się bezpośrednio na sprawność mechanizmów obronnych organizmu. W populacji osób z cukrzycą obserwowano wzrost ryzyka zachorowania na choroby zakaźne, w tym wywołane m.in. przez bakterie, np. Mycobacterium tuberculosis, Burkholderia pseudomallei, bakterie Gram(–), szczególnie Escherichia coli i Klebsiella m.in. w drogach moczowych oraz Staphylococcus aureus, Streptococcus spp., a także wirusy, w tym wirusa grypy oraz koronawirusa zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2 – severe acute respiratory syndrome coronavirus 2)^1-7. W tabeli 1 przedstawiono etiologiczną klasyfikację cukrzycy wg aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD)².

Cukrzyca a układ immunologiczny

W warunkach zdrowia organizm ludzki wykorzystuje naturalne mechanizmy odpornościowe, aby chronić się przed inwazją milionów bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów, które na co dzień mu zagrażają. Wrodzona odpowiedź na zakażenie zależy od sprawnego działania białek układu dopełniacza oraz komórek układu odpornościowego, m.in. monocytów, makrofagów, neutrofilów, eozynofilów oraz bazofilów.

Hiperglikemia obserwowana u pacjentów z cukrzycą skutkuje zwiększonym wewnątrzkomórkowym transportem glukozy, co w bezpośredni sposób wpływa toksycznie na komórki układu immunologicznego w mechanizmie glukotoksyczności8,9. Wysokie wewnątrzkomórkow...