Żywienie
Rekomendacje dietetyczne dla kobiet z cukrzycą ciążową
Joanna Michalina Jurek, PhD
- Spożycie poszczególnych składników odżywczych w diecie a ryzyko cukrzycy ciążowej
- Zalecenia dotyczące diety i stylu życia
W 2010 r. na cukrzycę chorowało 285 mln ludzi na świecie, a do 2030 r. liczba ta ma wzrosnąć do ok. 438 mln1,2. Ten rosnący trend dotyczy również przypadków cukrzycy ciążowej (GDM – gestational diabetes mellitus). Zależnie od obszaru ich odsetek może przyjmować różne wartości, np. w Stanach Zjednoczonych cukrzyca ciążowa występuje w 2-10% ciąż (6/100 ciężarnych)3, podczas gdy w Chinach w 2017 r. dotyczyła 10,3% ciąż4.
Cukrzyca ciążowa może istotnie wpływać na zdrowie ciężarnej, a także przebieg ciąży i zdrowie płodu. Zaburzony metabolizm glukozy i zwiększona insulinooporność u ciężarnej skutkują podwyższonym stężeniem glukozy we krwi i jej zwiększonym transportem do rozwijającego się płodu, co zwiększa ryzyko makrosomii. Cukrzyca ciążowa, w odróżnieniu od cukrzycy typu 1 i typu 2, zazwyczaj rozwija się w utajeniu i nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Jedynie historia choroby i występowanie czynników ryzyka (np. masa ciała matki, uwarunkowania genetyczne i styl życia) mogą sugerować diagnozę.
Kluczem do zapobiegania i leczenia jest modyfikacja stylu życia, w tym umiarkowana aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie. Sugeruje to potencjalne korzyści z wdrożenia odpowiedniej terapii żywieniowej. Do tej pory typowe podejście zakładało ograniczenie wszystkich rodzajów węglowodanów, zwłaszcza ryżu, pszenicy, roślin strączkowych, ziemniaków, w diecie ciężarnej, co mogło pomóc w kontrolowaniu stężenia glukozy, jednak z drugiej strony zwiększało niepokój matki i pogarszało jej ogólne samopoczucie. Nic zatem dziwnego, że w ostatnich latach podjęto wiele prób ustalenia rekomendacji, które opierałyby się na edukacji pacjentek i uwzględniały ich indywidualne potrzeby żywieniowe5.
Wpływ sposobu odżywiania na przebieg cukrzycy ciążowej
Dieta może znacząco wpłynąć na rozwój cukrzycy ciążowej, jednak wyniki dotychczas przeprowadzonych badań nie są jednoznaczne, co nie pozwala na stworzenie uniwersalnych zaleceń żywieniowych dla ciężarnych obciążonych ryzykiem metabolicznym. Na prz...
Badanie przeprowadzone w krajach azjatyckich wykazało, że przestrzeganie diety roślinnej (wysokie spożycie zielonych warzyw liściastych, kapusty, marchwi, pomidorów, bakłażanów, ziemniaków, grzybów, papryki, pędów bambusa oraz produktów na bazie c...
Przeprowadzony w USA w 2023 r. przegląd systematyczny, uwzględniający publikacje z lat 2005-2020, wykazał, że stosowanie diet promujących wysokie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych (ponad 10% całkowitego dziennego spożycia tłuszczów w diecie)...