Poporodowe zapalenie tarczycy

Definicja

Poporodowe zapalenie tarczycy (PZT) jest szczególną postacią choroby Hashimoto ujawniającą się w ciągu pierwszego roku po porodzie, poronieniu samoistnym lub sztucznym u kobiet, które wcześniej były w stanie eutyreozy, i charakteryzuje się przemijającymi zaburzeniami czynności gruczołu tarczowego.

Epidemiologia

Częstość występowania PZT jest różna na świecie: od 1% w Tajlandii do 16,7% w Wielkiej Brytanii. Ogólnie przyjmuje się, że częstość występowania choroby wynosi 10%. PZT występuje szczególnie często w następujących grupach:

• U kobiet chorych na cukrzycę typu 1 – w 25% przypadków

• U kobiet, które w I trymestrze ciąży miały dodatnie miano TPOAb – w 50% przypadków

• U kobiet, które przebyły wcześniej epizod PZT – częstość występowania choroby po kolejnym porodzie wynosi ok. 70%

Etiopatogeneza

W etiopatogenezie PZT rozważano udział mikrochimeryzmu płodowego, ponieważ w tarczycach kobiet z autoimmunologiczną chorobą gruczołu tarczowego stwierdzano obecność komórek płodu częściej niż w grupie kontrolnej. Zjawisko mikrochimeryzmu płodowego, czyli obecności komórek płodu w tkankach i krwi obwodowej matki nawet po upływie wielu lat od porodu, jest częściowo naturalną konsekwencją ciąży, ale może również inicjować proces autoimmunologiczny. Powyższej teorii nie potwierdza brak zależności między dzietnością a częstością występowania autoimmunologicznych chorób tarczycy.

Wydaje się, że poporodowe objawy choroby Hashimoto są związane z ustaniem immunosupresyjnego działania czynników łożyskowych i przebytym stresem porodowym.

Obraz kliniczny

Klinicznie choroba cechuje się występowaniem niewielkiego spoistego wola i zaburzeniami czynności tarczycy, mogącymi przybrać trzy formy:

• Niedoczynności tarczycy w 40%

• Tyreotoksykozy związanej z destrukcją gruczołu tarczowego w 30%

• Tyreotoksykozy z następową niedoczynnością tarczycy w 30% przypadków

Objawy PZT są trudno uchwytne. Złe samopoczucie, zaburzenia nastroju, wahania masy ciała, kołatania serca i stan wyczerpania często przypisywane są szczególnej sytuacji kobiety będącej po porodzie. W ubiegłych latach sądzono, że u kobiet z PZT częściej występuje depresja, co obecnie wydaje się kontrowersyjne.^27,28