Określono wskaźniki predykcyjne bólu miednicy po porodzie

Holenderscy badacze określili czynniki występujące podczas ciąży i po porodzie, które pozwalają przewidywać występowanie bólu stawów obręczy miednicznej po porodzie. Te wyniki – uzyskane u pracujących kobiet – podkreślają potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na kobiety odczuwające ból obręczy miednicznej podczas ciąży, aby można było zapobiec takiemu nasilonemu bólowi pod koniec ciąży oraz po porodzie.

W kohortowym badaniu Mom@Work, którego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Pain, uczestniczyło 548 aktywnych zawodowo ciężarnych Holenderek, które podczas ciąży pracowały przez co najmniej 12 godzin tygodniowo i zamierzały powrócić do pracy po urlopie macierzyńskim. Po 30 tygodniach ciąży oraz po 6 i 12 tygodniach od porodu uczestniczki otrzymały do wypełnienia kwestionariusz zawierający pytania na temat czynników demograficznych, pracy, ciąży, zmęczenia, czynników psychospołecznych, bólu obręczy miednicznej oraz porodu.

Ból obręczy miednicznej występował w 30 tygodniu ciąży u 73% respondentek, po 0-6 tygodniach od porodu u 48% oraz po 6-12 tygodniach od porodu u 43%. Analizując dane uzyskane w badaniu, autorzy opracowali dwa modele statystyczne: jeden dla czynników predykcyjnych związanych z ciążą, a drugi dla czynników predykcyjnych związanych z ciążą i okresem poporodowym.

Tabela. Ból obręczy miednicznej u pracujących kobiet

W modelu dotyczącym ciąży wykazano, że ból obręczy miednicznej po 12 tygodniach od porodu można przewidywać na podstawie bólu okolicy lędźwiowej w wywiadzie, większej somatyzacji, ponad 8 godzin snu lub odpoczynku w ciągu dnia, a także niewygodnej pozycji w pracy. Do czynników predykcyjnych bólu obręczy miednicznej związanych z ciążą i okresem poporodowym należały: narastająca niesprawność, występowanie bólu obręczy miednicznej oraz większe średnie nasilenie bólu po 6 tygodniach; większa somatyzacja podczas ciąży oraz po 6 tygodniach od porodu; większa masa urodzeniowa dziecka; niewygodna pozycja w pracy; a także liczba dni odpoczynku w pozycji leżącej (im większa liczba dni odpoczynku, tym mniejsze było ryzyko bólu obręczy miednicznej).

Jak zauważyła główna autorka badania, Mireille N.M. van Poppel, „Stwierdzono, że większa somatyzacja, większa liczba godzin snu lub odpoczynku, a także brak odpoczynku w pozycji leżącej po porodzie wiązały się ze zwiększonym ryzykiem bólu obręczy miednicznej, i są to nowe wyniki”.

Stomp-van den Berg SG, Hendriksen IJ, Bruinvels DJ, Twisk JW, van Mechelen W, van Poppel MN. Predictors for postpartum pelvic girdle pain in working women: the Mom@Work cohort study. Pain. 2012;153(12): 2370-2379.

Potrzebne jest lepsze poradnictwo dotyczące przyrostu masy ciała podczas ciąży

Personel opieki zdrowotnej nie udziela kobietom z nadwagą właściwych wskazówek dotyczących odpowiedniego przyrostu masy ciała podczas ciąży ani aktywności fizycznej. Takie wnioski wynikają z nowego małego badania przeprowadzonego przez autorów z Penn State College of Medicine w Hershey, Pensylwania, opartego na częściowo standaryzowanych wywiadach kwestionariuszowych, które przeprowadzano z kobietami z nadwagą i otyłością po urodzeniu pierwszego dziecka.

Analiza, opublikowana w czasopiśmie Women’s Health Issues, objęła 24 kobiety, z których połowa miała nadwagę (zdefiniowaną jako wskaźnik masy ciała [BMI] 25-29 kg/m²), a u połowy występowała otyłość (zdefiniowana jako BMI >29 kg/m²).

Połowie badanych kobiet personel medyczny zalecił zbyt duży przyrost masy ciała podczas ciąży, kierując się wytycznymi adresowanymi do kobiet o prawidłowej masie ciała, a nie z nadwagą lub otyłością. Kwestia przyrostu masy ciała nie została przedyskutowana z dziewięcioma spośród 24 kobiet, 1 otrzymała niekonkretną poradę, a tylko 2 zalecono właściwy przyrost masy ciała. U wszystkich kobiet monitorowano jednak masę ciała podczas wizyt prenatalnych. Tylko 10 z 24 kobiet otrzymało od personelu medycznego porady dotyczące wysiłku fizycznego podczas ciąży.

Na podstawie kwestionariuszy wyłoniły się trzy problematyczne kwestie dotyczące przyrostu masy ciała: 1) kobietom zalecano zbyt duży przyrost masy ciała lub nie udzielano żadnych wskazówek na temat zalecanego przyrostu masy ciała podczas ciąży; 2) personel medyczny był postrzegany jako niezaniepokojony nadmiernym przyrostem masy ciała podczas ciąży; 3) kobiety chcą porad na temat przyrostu masy ciała od personelu medycznego i doceniają takie poradnictwo.

Kobietom udzielano ponadto jedynie ograniczonych porad na temat odpowiedniej aktywności fizycznej podczas ciąży lub w ogóle nie prowadzono takiego poradnictwa. Jak stwierdziła główna autorka badania, Cynthia Chuang, „Kobiety otrzymywały jedynie niewiele, jeżeli w ogóle jakiekolwiek zwrotne informacje na temat tego, czy przyrost ich masy ciała podczas ciąży był odpowiedni, czy też nie. Niektóre kobiety (...) konsultowane przez różnych lekarzy w ramach tej samej praktyki otrzymywały nawet sprzeczne porady”.

Autorzy doszli do wniosku, że to badanie pozwala sądzić, iż poradnictwo na temat przyrostu masy ciała i wysiłku fizycznego podczas ciąży jest niewystarczające, a często niewłaściwe.

Stengel MR, Kraschnewski JL, Hwang SW, Kjerulff KH, Chuang CH. „What my doctor didn’t tell me”: examining health care provider advice to overweight and obese pregnant women on gestational weight gain and physical activity. Womens Health Issues. 2012;22(6):e535-e540.

Po menopauzie ponowny przyrost masy ciała jest ryzykowny

Autorzy z Wake Forest School of Medicine w Winston-Salem, w Karolinie Północnej stwierdzili, że ponowny przyrost masy ciała po schudnięciu może być niebezpieczny dla zdrowia kobiet po menopauzie. W tym badaniu, obejmującym 80 kobiet z nadwagą lub otyłością w średnim wieku 58 lat, autorzy zamierzali ustalić, jakie zmiany kardiometabolicznych czynników ryzyka nastąpiły w ciągu roku po istotnej zamierzonej redukcji masy ciała u kobiet po menopauzie, a także czy na obserwowane zmiany wpłynął późniejszy ponowny wzrost masy ciała i ilości tkanki tłuszczowej.

Kobiety obserwowano w trakcie 5-miesięcznej interwencji mającej na celu zmniejszenie masy ciała, a także później przez 12 miesięcy bez interwencji. Na początku obserwacji, bezpośrednio po zakończeniu interwencji, a także po 6 i 12 miesiącach przeanalizowano masę i skład ciała oraz kardiometaboliczne czynniki ryzyka: ciśnienie tętnicze, stężenie cholesterolu całkowitego, HDL i LDL oraz triglicerydów, stężenie glukozy i insuliny na czczo, a także insulinooporność ocenianą za pomocą modelu HOMA-IR (homeostatic model assessment of insulin resistance).