ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Choroby piersi
Wybrane zagadnienia z zakresu patologii raka piersi
dr n. med. Urszula Wojciechowska1
dr n. med. Ewa Wesołowska2
dr n. med. Wojciech Olszewski3
dr n. med. Monika Nagadowska4
Epidemiologia
Każdego roku na świecie rak piersi rozwija się u ponad 1,6 miliona kobiet. Jest to najczęstszy nowotwór złośliwy, który stanowi 25% wszystkich nowotworów rozpoznawanych u kobiet. Choroba ta jest przyczyną ponad 500 tysięcy zgonów rocznie w światowej populacji kobiet (15% wszystkich zgonów z powodu raka).1
Rak piersi w Polsce jest najczęstszym nowotworem wśród zachorowań na raka w populacji kobiet (stanowiąc 22% wszystkich zachorowań), a do 2006 roku był pierwszą co do częstości przyczyną zgonów nowotworowych. W ostatnich latach zajmuje drugie miejsce po raku płuca, stanowiąc 13% zgonów.2
Zachorowalność i umieralność w Polsce
W Polsce od początku lat 80. ubiegłego wieku obserwuje się wzrastający trend liczby zachorowań na raka piersi, a w ostatnim dziesięcioleciu tempo wzrostu jeszcze się zwiększyło. Liczba nowych przypadków w okresie obserwacji wzrosła o 70% – z 5144 w 1980 do 17 000 w 2012 roku (ryc. 1). Podobny wzrost zanotowano w liczbach zgonów. W 1965 roku na raka piersi zmarło około 2000 kobiet, a w 2012 roku liczba zgonów przekroczyła 5500 (ryc. 1).
Rak piersi jest chorobą występującą przeważnie u kobiet w okresie menopauzy lub po niej. Do połowy lat 90. 70% zachorowań oraz 80% zgonów na raka piersi występowało po 50 roku życia. W ostatnim dziesięcioleciu powyższa struktura uległa zmianie – w grupie kobiet w wieku 0-49 lat rozpoznaje się 18% wszystkich raków piersi, a zaledwie 9% kobiet w tym wieku umiera w wyniku zachorowania na raka. Znacząca większość zachorowań (około 82%) oraz zgonów (ponad 91%) występuje u kobiet po 50 roku życia (ryc. 2). Powyższe zmiany odzwierciedlają między innymi proces starzenia się populacji polskiej.
Rak piersi rzadko występuje przed 25 rokiem życia. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem, osiągając najwyższy poziom między piątą a siódmą dekadą życia, po czym u starszych kobiet spada. W latach 1990-2012 widoczny jest wzrost ryzyka tego raka w kolejnych generacjach kobiet (ryc. 3). W latach 90. szczyt zachorowań przypadał na siódmą dekadę życia, a w kolejnym dziesięcioleciu najczęściej diagnozowany był u kobiet w szóstej dekadzie życia. W ostatnich latach krzywą zachorowalności w poszczególnych grupach wiekowych wyraźnie kształtuje skrining populacyjny wprowadzony w Polsce w 2006 roku. Widoczny jest wyraźny wzrost zachorowalności u kobiet w wieku 50-69 lat, która gwałtownie się zmniejsza w grupie kobiet nieobjętych skriningiem (po 70 roku życia) (ryc. 3).
Wzrost ryzyka zachorowania nie przekłada się na ryzyko zgonu – w całym okresie obserwacji wskaźniki zgonów pozostawały na tym samym poziomie we wszystkich grupach wiekowych (ryc. 3).
