1. Jak rozpoznać ciążę? Jakie są jej objawy?

Rozpoznanie ciąży nie powinno nastręczać większych problemów. Czasem jednak objawy – zwłaszcza wczesnej ciąży – wcale nie są tak jednoznaczne. Wyróżnia się tzw. przypuszczalne, prawdopodobne oraz pewne objawy ciąży.

Objawy przypuszczalne obejmują brak miesiączki, tkliwość piersi, nudności oraz wymioty, nadwrażliwość na zapachy, a także zaburzenia w oddawaniu moczu, zmęczenie i senność. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że brak miesiączki czy tkliwość piersi nie są swoistymi objawami ciąży i mogą towarzyszyć innym zaburzeniom. Niejednokrotnie zdarza się także odwrotna sytuacja – we wczesnej ciąży kobiety obserwują u siebie krwawienie czy plamienie w okresie przypadającej miesiączki.

Objawami prawdopodobnymi ciąży są: powiększenie obwodu brzucha, zmiany w obrębie szyjki macicy i dodatni wynik próby ciążowej.

Jedynymi pewnymi metodami rozpoznania ciąży są: wysłuchanie czynności serca płodu, wyczucie ruchów płodu oraz uwidocznienie zarodka/płodu w badaniu USG.

2. Jak działa test ciążowy?

Domowe testy ciążowe wykrywają w moczu gonadotropinę kosmówkową (hCG) produkowaną przez trofoblast. Obecnie dostępne na rynku testy są bardzo wysokiej czułości – pozwalają na wykrycie nawet niewielkiej ilości hCG.

Zasada działania testu oparta jest na metodzie immunologicznej. Kropla moczu naniesionego w odpowiednim okienku najpierw przemieszcza się wzdłuż specjalnej błony nitrocelulozowej. Umieszczone na płytce specyficzne przeciwciała znakowane barwnikiem wiążą hCG. Tak powstały kompleks zostaje wykryty przez test, tj. łączy się z kolejnym przeciwciałem przeciwko hCG.

Pojawienie się barwnych pasków w obu miejscach – kontrolnym i wynikowym – świadczy o wyniku dodatnim.

3. Który to tydzień ciąży – jak wyliczyć?

Praktycznie każda wizyta ciążowa u lekarza ginekologa rozpoczyna się pytaniem o wiek ciąży. Warto więc zastanowić się nad odpowiedzią już przed wejściem do gabinetu. Jeśli nie znamy odpowiedzi, lekarz zapyta o datę ostatniej miesiączki i sam obliczy aktualny wiek ciąży.

Zwyczajowo określamy wiek ciąży w pełnych skończonych tygodniach od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. W przypadku kobiety, która miesiączkuje bardzo regularnie co 28 dni, dodatni test ciążowy w pierwszym dniu spodziewanej miesiączki oznacza, że jest to 4 skończony tydzień ciąży. Rzeczywisty wiek dziecka jest jednak o około dwa tygodnie krótszy. Te dwa tygodnie to czas, jaki jest potrzebny na wzrastanie i pęknięcie pęcherzyka, z którego uwalniana jest komórka jajowa ulegająca zapłodnieniu.

Dzień określany jako przewidywany termin porodu to moment, w którym skończonych będzie 40 tygodni ciąży, czyli od pierwszego dnia ostatniej miesiączki minie dokładnie 40 tygodni. Należy jednak pamiętać, że jedynie ok. 10% kobiet rodzi dokładnie w terminie porodu, a za ciąże donoszone uważamy ciąże po skończonym 37 tygodniu.

Aby obliczyć termin porodu, stosujemy tzw. regułę Naegelego:

Termin porodu = data ostatniej miesiączki + 1 rok – 3 miesiące + 7 dni

Obecnie mało kto korzysta bezpośrednio z podanego wzoru. Lekarze posługują się często specjalnymi kółkami położniczymi, które pozwalają szybko określić zarówno termin porodu, jak i dokładny wiek ciąży w dniu wizyty.

A jak określić wiek ciąży, jeśli miesiączki są bardzo nieregularne, jeśli nie znamy daty ostatniej miesiączki lub jeśli poczęcie nastąpiło bezpośrednio po poprzedniej ciąży? W takich sytuacjach lekarz ginekolog wykona badanie USG wczesnej ciąży, zmierzy długość ciemieniowo-pośladkową zarodka (CRL) i na tej podstawie określi aktualny wiek ciąży. Wykorzystując wspomniane powyżej kółko położnicze lub aplikację, przyporządkuje określony wiek ciąży do daty wizyty i w ten sposób ustali termin porodu. Takie badanie jest najbardziej dokładne, jeśli zostanie przeprowadzone przed 12 tygodniem ciąży (optymalnie około 10 tygodnia).