W związku z rosnącą liczbą cięć cesarskich i obserwowanymi zmianami w profilu mikrobioty jelitowej u dzieci urodzonych w ten sposób, a co za tym idzie – zwiększonym ryzykiem chorób związanych z dysbiozą jelitową, pojawia się pytanie, czy istnieje skuteczny sposób na przywrócenie jej równowagi.

Wprowadzenie

W ostatnich latach znacząco wzrosła liczba porodów odbywających się przez cięcie cesarskie, także bez wskazań medycznych. Taki sposób urodzenia wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia u dziecka w przyszłości m.in. chorób alergicznych czy otyłości, co jest związane z dysbiozą w układzie pokarmowym. Podczas porodu naturalnego to bakterie z przewodu pokarmowego i pochwy matki są pierwszymi mikroorganizmami inicjującymi kolonizację jelit noworodka i pierwszymi antygenami stymulującymi jego układ immunologiczny. W przypadku cięcia cesarskiego są to głównie bakterie pochodzące ze skóry, a także środowiska sali operacyjnej. Zabieg transferu mikrobioty pochwy ma na celu odtworzenie – w aspekcie mikrobiologicznym – warunków porodu naturalnego.

Mikrobiota jelitowa i dróg rodnych – jej funkcje i struktura

Mikrobiota jelitowa, czyli niezwykle zróżnicowany i wyspecjalizowany ekosystem mikroorganizmów bytujących w jelitach, stanowi przedmiot wielu badań w aspekcie zdrowia człowieka. Obecnie szacuje się, że przeciętna liczba komórek bakteryjnych w ludzkim organizmie wynosi 3,9 × 10¹⁴, a ich stosunek do wszystkich komórek ciała wynosi w przybliżeniu 1,3:1.¹ Ciągle trwają dyskusje na temat niezwykle skomplikowanej struktury mikrobiomu jelitowego człowieka. W tym znaczeniu rozumiemy ekosystem mikroorganizmów wraz z ich materiałem genetycznym oraz metabolomem. Zastosowanie nowych technik molekularnych, takich jak sekwencjonowanie nowej generacji (NGS – next generation sequencing), fluorescencyjna hybrydyzacja in situ (FISH) czy mikromacierze, pozwala na identyfikację coraz nowszych, niehodowlanych gatunków mikroorganizmów wchodzących w skład mikrobiomu jelitowego. Poza bakteriami do tego niezwykle liczebnego i różnorodnego ekosystemu należą wirusy, grzyby, archeony oraz pasożyty jelitowe.² Obecnie szacuje się, że liczba gatunków bakterii zasiedlających ludzkie jelita wynosi około 1000.³ Należą one głównie do gromad: Actinobacteria, Proteobacteria, Firmicutes, Bacteroidetes.² Klasyfikację bakterii wchodzących w skład mikrobioty jelitowej człowieka przedstawiono w tabeli 1.²

Liczne badania nad określeniem dokładnego składu mikrobioty dróg rodnych kobiety, głównie pochwy, wciąż trwają. Wiemy, że zmienia się on m.in. wraz z wiekiem kobiety, fazą cyklu, równowagą hormonalną, stylem życia (liczba partnerów seksualnych, s...