Ból miesiączkowy to nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne wynikające z działania proskurczowego prostanoidów syntetyzowanych w narządzie rodnym kobiety. Z uwagi na patomechanizm powstawania bólu lekami z wyboru są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które można skojarzyć zarówno z lekami rozkurczowymi, jak i z metamizolem. W żadnym wypadku nie należy natomiast podawać paracetamolu.

Wprowadzenie

Zespół bolesnego miesiączkowania (ZBM) to jedna z częstszych dolegliwości młodych kobiet w okresie rozrodczym. Na podstawie licznych badań epidemiologicznych obejmujących duże populacje ocenia się, że ponad połowa młodych kobiet cierpi na dolegliwości związane z ZBM.¹ Ból miesiączkowy może stanowić ponad 1/3 wszystkich bólów brzucha w Polsce. Mimo tak częstego występowania etiopatogeneza tego zespołu chorobowego nadal pozostaje niewyjaśniona.

Pierwotny i wtórny ZBM

W piśmiennictwie wyróżnia się zazwyczaj 2 postacie ZBM. Pierwotny ZBM charakteryzuje się nadmierną patologiczną czynnością skurczową macicy i związanymi z tym bolesnymi krwawieniami miesiączkowymi bez innych stwierdzonych w badaniu klinicznym zmian w obrębie miednicy mniejszej. Wtórny ZBM obejmuje zaś przypadki wynikające z różnych zaburzeń występujących w obrębie miednicy mniejszej.^1,2 Wśród wielu przyczyn wywołujących wtórne bolesne miesiączkowanie można wyróżnić: endometriozę, przewlekłe stany zapalne miednicy mniejszej, mięśniaki macicy, polipy endometrialne, stenozę szyjki macicy oraz wrodzone i nabyte nieprawidłowości anatomiczne i czynnościowe narządu rodnego. Pierwotny ZBM występuje przeważnie u młodych kobiet mających regularne cykle owulacyjne. Dolegliwości mogą się pojawić już przy menarche, ale najczęściej dzieje się to około roku później. Jeśli zespół objawów wystąpi jeszcze później, to należy podejrzewać wtórny ZBM. Najwięcej kobiet cierpi na pierwotny ZBM między 20 a 25 rokiem życia i wtedy też ma on najcięższy przebieg. Dolegliwości znacznie się zmniejszają po pierwszej ciąży. Według różnych autorów częstość występowania pierwotnego ZBM określa się na 40-60% populacji żeńskiej.²

Objawy i przyczyny ZBM

Zazwyczaj dolegliwości rozpoczynają się kilka godzin przed wystąpieniem krwawienia miesiączkowego lub wraz z jego początkiem. Dominującym objawem jest ból, do którego dołączają inne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego i układu sercowo-nacz...

Pierwotne bolesne miesiączkowanie jest nadmierną reakcją skurczowo-bólową u kobiet z prawidłowym, owulacyjnym cyklem miesiączkowym i jest konsekwencją nadmiernej produkcji prostaglandyn, z których najważniejszą rolę przypisuje się PGF2α. W ZBM zwi...