Celem artykułu jest przegląd aktualnych metod operacyjnych stosowanych w leczeniu obniżenia narządów miednicy mniejszej, ocena ich wad i zalet oraz próba usystematyzowania wskazań do operacji.

Wprowadzenie

Obniżenie narządów miednicy mniejszej stanowi istotny problem terapeutyczny. Mięśnie miednicy mniejszej wraz ze strukturami powięziowymi i więzadłami odgrywają ważną rolę w utrzymaniu pionowej postawy ciała oraz zawartości jamy brzusznej w tej pozycji mimo działania sił grawitacyjnych. Struktury dna miednicy mają też znaczenie dla homeostazy układu moczowo-płciowego i dolnego odcinka układu pokarmowego, a także dla życia seksualnego i rozrodu. Do uszkodzeń dna miednicy dochodzi przede wszystkim w trakcie porodu drogami i siłami natury. Również chroniczne obciążenie dna miednicy wywołane zwiększeniem ciśnienia w jamie brzusznej w wyniku pracy fizycznej czy przewlekłego kaszlu powoduje powstanie defektów w dnie miednicy. Zazwyczaj ujawniają się one dopiero w okresie menopauzy, kiedy to brak hormonów płciowych prowadzi do obniżenia jakości tkanki łącznej. U niektórych pacjentek defekty te mogą się jednak ujawniać wcześniej. W takich przypadkach coraz częściej dyskutuje się o znaczeniu czynników genetycznych w ich powstawaniu.

Rodzaje defektów dna miednicy

Najczęściej stosowanym systemem podziału w praktyce i w badaniach naukowych dotyczących obniżenia narządów miednicy mniejszej jest skala POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification System).^1,2 W jego podstawowej formie nie został określony rodzaj defektu, zdefiniowano jedynie stopień jego nasilenia i podano, gdzie się znajduje część prowadząca obniżenia (tab. 1).

DeLancey wprowadził podział kliniczny opisujący rodzaje defektów w dnie miednicy mniejszej.³ Defekt na poziomie I oznacza uszkodzenie więzadeł krzyżowo-macicznych, które przyczynia się do obniżenia macicy lub szczytu pochwy u pacjentek po histerektomii oraz do enterocele.

Defekt na poziomie II w przednim kompartmencie oznacza uszkodzenie powięzi pęcherzowo-pochwowej prowadzące do obniżenia pęcherza do pochwy. Rozróżnia się przy tym defekt boczny i środkowy. Defekt boczny oznacza oderwanie powięzi od łuku ścięgnistego i charakteryzuje się zachowaniem marszczek pochwy (ryc. 1). Defekt środkowy natomiast powstaje na skutek uszkodzenia powięzi pod pęcherzem, co skutkuje rozciągnięciem przedniej ściany pochwy i wygładzeniem marszczek pochwy (ryc. 2). Defekt na poziomie II w tylnym kompartmencie dotyczy uszkodzenia powięzi odbytniczo-pochwowej, co prowadzi do obniżenia odbytnicy do pochwy.