Przypadek kliniczny
Endometrioza głęboko naciekająca – jak ją rozpoznać?
lek. Dagmara Filipecka-Tyczka1
dr n. med. Radosław Maksym1
lek. Katarzyna Kajurek1
dr hab. n. med. Artur Rogowski2
dr hab. n. med. Michał Rabijewski1
Opis przypadku
Czterdziestojednoletnia kobieta z przewlekłym bólem miednicy mniejszej i dyschezją zgłosiła się do poradni leczenia endometriozy z powodu nawrotu dolegliwości bólowych. Około 2 lat wcześniej pacjentka była leczona laparoskopowo: wyłuszczono torbiel endometrialną jajnika lewego i potwierdzono drożność jajowodów. Zabieg wykonano w innym ośrodku. W protokole operacyjnym nie odnotowano zmian otrzewnowych, zrostów ani ognisk endometriozy głęboko naciekającej (DIE – deep infiltrating endometriosis). Następnie pacjentka zaszła w pierwszą ciążę i 9 miesięcy przed obecną konsultacją urodziła drogami natury. Miesiączkuje od 2 miesięcy. Laktacja jest utrzymana. Przed laparoskopią kobieta przez 3 lata bezskutecznie starała się zajść w ciążę. Chora nie zgłaszała dodatkowych dolegliwości, chorób przewlekłych ani stosowania leków na stałe. Po zabiegu odczuła złagodzenie objawów i zaszła w ciążę w ciągu 6 miesięcy starań, bez dodatkowego leczenia w kierunku niepłodności. W trakcie konsultacji pacjentka zgłaszała dolegliwości bólowe, które oceniała w skali numerycznej (VNS – visual numeric scale) od 0 do 10 punktów na: dolegliwości ciągłe – 2 pkt, w środku cyklu – 3 pkt, przed miesiączką – 4 pkt, w trakcie miesiączki – 8 pkt, podczas defekacji 8 pkt, mikcji i współżycia – 0 pkt. Pacjentka nie obserwowała krwi w moczu ani w stolcu. W trakcie miesiączek miewała luźniejsze stolce, negowała zaparcia.
W badaniu palpacyjnym przez pochwę stwierdzono wyraźne lewostronne spłycenie tylnego sklepienia pochwy. Trzon macicy był wyprostowany, prawidłowo ruchomy, z wyczuwalnym, bolesnym podczas palpacji guzem w zatoce Douglasa o średnicy 1,5 cm, zlokalizowanym za macicą, nieco po lewej stronie. Przydatki były palpacyjnie niezmienione, niebolesne. W rzucie pęcherza moczowego ani w przegrodzie odbytniczo-pochwowej nie stwierdzono struktur nieprawidłowych. Podczas badania per rectum na głębokości około 9 cm znajdował się niewielki, tkliwy naciek w łączności ze ścianą jelita. Główna masa nacieku była usadowiona nieco na lewo od linii pośrodkowej ciała i przestrzennie odpowiadała zmianom wyczuwalnym przez sklepienie pochwy.
W przezpochwowym badaniu ultrasonograficznym (USG), wykonywanym pod kątem endometriozy, oceniano dynamicznie ruchomość macicy, przedniego i tylnego kompartmentu, które były prawidłowe. Stwierdzono obustronne skrócenie więzadeł właściwych jajników....
Pacjentce zaproponowano leczenie hormonalne dezogestrelem w terapii ciągłej. W razie wystąpienia umiarkowanych objawów zalecono jej stosowanie paracetamolu do 3 g/24 h, a gdyby w trakcie leczenia wystąpiły silne dolegliwości bólowe – przyjmowanie ...