BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru
Stosowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych w ciąży
Donald R. Coustan, MD
- Omówienie wybranych leków hipoglikemizujących stosowanych u kobiet w ciąży w leczeniu GDM: insuliny, glibenklamidu oraz metforminy
- Czy te preparaty przeciwcukrzycowe są skuteczne i bezpieczne zarówno dla płodu, jak i matki? Jakie są długoterminowe skutki działania leków hipoglikemizujących u dzieci?
- Stanowisko międzynarodowych towarzystw medycznych w zakresie stosowania leków hipoglikemizujących w ciąży
Doustne leki przeciwcukrzycowe mają wiele zalet w porównaniu z insuliną, ale ograniczone dane na temat długoterminowych skutków ich działania uzasadniają ostrożność podczas przepisywania tych preparatów.
Cukrzyca ciążowa (GDM – gestational diabetes mellitus) jest stanem nietolerancji węglowodanów, który rozpoznaje się podczas ciąży, różniącym się nieco od jawnej cukrzycy. GDM wiąże się z niekorzystnymi wynikami bądź następstwami ciąży, takimi jak: makrosomia płodu, stwarzająca ryzyko urazu podczas porodu przez pochwę, hipoglikemia u noworodków, zaczerwienienie skóry (rumień) i hiperbilirubinemia, nadmiar tkanki tłuszczowej u płodów i noworodków, otyłość w dzieciństwie oraz zaburzenia metabolizmu węglowodanów. Do problemów występujących u matek należą zwiększone ryzyko rozwiązania ciąży przez cięcie cesarskie oraz różnych postaci nadciśnienia tętniczego w ciąży. Wielu z tych niepomyślnych następstw GDM można zapobiegać lub zmniejszać je poprzez działania mające na celu utrzymanie normoglikemii u matki. Różne towarzystwa medyczne zalecają modyfikację stylu życia, w tym zmianę sposobu odżywiania się oraz wysiłek fizyczny, w połączeniu z samodzielnym monitorowaniem stężenia glukozy we krwi1,2. Jeżeli cele dotyczące kontroli glikemii nie zostaną osiągnięte, należy przepisać lek przeciwcukrzycowy. W randomizowanych, kontrolowanych próbach klinicznych – w badaniu Australian Carbohydrate Intolerance Study in Pregnant Women (ACHOIS) oraz Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development (NICHD) Maternal-Fetal Medicine Units (MFMU) – wykazano, że wykrywanie i leczenie niewielkiej (łagodnej) GDM ogranicza występowanie jej niekorzystnych następstw3,4. (W badaniu ACHOIS stężenie glukozy we krwi po 2 godzinach próby obciążenia 75 g glukozy musiało wynosić 140-199 mg/dl, z kolei w badaniu MFMU stężenie glukozy na czczo przed próbą obciążenia 100 g glukozy musiało wynosić <95 mg/dl). Farmakoterapia była konieczna u 8-20% pacjentek. Większy odsetek kobiet z GDM wymaga stosowania leków przeciwcukrzycowych, jeżeli spektrum choroby nie ogranicza się do łagodnej GDM.