Czterdziestoletnia kobieta w mniej więcej 7 tygodniu ciąży została przyjęta do kliniki z powodu podejrzenia zlokalizowania ciąży w bliźnie po cięciu cesarskim (CSP – cesarean scar pregnancy). W wywiadzie pacjentka podawała 2 ciąże zakończone cięciem cesarskim. Przy przyjęciu była w stanie ogólnym dobrym, nie zgłaszała żadnych dolegliwości. W badaniach laboratoryjnych stężenie podjednostki β gonadotropiny kosmówkowej (β-hCG – beta-human chorionic gonadotropin) wynosiło 15 169 mj.m./ml, parametry morfotyczne, biochemiczne i koagulogram były w normie. W badaniu ultrasonograficznym (USG) stwierdzono obecność pęcherzyka ciążowego średnicy 18 mm w obrębie niszy w bliźnie po cięciach cesarskich (ryc. 1). Obecność ubytku blizny po cięciu cesarskim (isthmocele, niche) zauważono już podczas badań USG wykonywanych przed obecną ciążą. Ultrasonograficznie była to ciąża typu II rosnąca egzofitycznie stopnia III, o bogatym unaczynieniu obwodowym (ryc. 2). Pacjentka przebyła dwa cięcia cesarskie 4 i 2 lata wcześniej: pierwsze ze względu na makrosomię płodu w przebiegu cukrzycy typu 1, drugie z powodu cukrzycy i stanu po cięciu cesarskim. Od 5 lat kobieta leczy się z powodu cukrzycy insulinozależnej. Po omówieniu z pacjentką możliwości terapeutycznych, ze względu na jej chęć zachowania płodności, w pierwszej kolejności zdecydowano o leczeniu metotreksatem w schemacie jednodawkowym, w dawce 50 mg/m² p.c.

Kobieta wyraziła zgodę na proponowane postępowanie. Metotreksat podano domięśniowo w dawce 87,6 mg i powtórzono po 7 dniach ze względu na graniczny spadek stężenia β-hCG w 4-7 dobie. Terapię pacjentka zniosła dobrze, poza wahaniami glikemii. W kontrolnych badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń. W 14 dobie leczenia stężenie β-hCG wynosiło 7036 mj.m./ml. W przezpochwowym badaniu USG zaobserwowano cechy oddzielania się trofoblastu i wylewów krwawych do jaja płodowego. W trakcie leczenia chora była w stanie ogólnym dobrym, okresowo zgłaszała pobolewania i kłucia w podbrzuszu. W 14 dobie została wypisana do domu z zaleceniem zgłoszenia się za tydzień w celu wykonania planowego zabiegu operacyjnego. W 20 dobie przyjęto pacjentkę ponownie do kliniki. W kontrolnym badaniu USG uwidoczniono pęcherzyk ciążowy o nieregularnym obrysie średnicy około 13 mm. Obraz trofoblastu był niejednorodny, ze skąpym unaczynieniem wewnątrz i licznymi wylewami krwawymi. Na obwodzie jaja płodowego o wymiarach około 4 × 3 × 2,5 cm widoczne było bogate unaczynienie (ryc. 3). Stężenie β-hCG wynosiło 2045 mj.m./ml.