Miejsce badania urodynamicznego we współczesnej uroginekologii
dr hab. n. med. Artur Rogowski1-3
lek. Maria Krowicka-Wasyl2
lek. Ewa Chotkowska2
dr hab. n. med. Bartosz Dybowski4
- Kiedy należy rozważyć wykonanie badania urodynamicznego?
- Omówienie poszczególnych elementów badania urodynamicznego
- Przydatność oceny urodynamicznej w diagnostyce wysiłkowego nietrzymania moczu i pęcherza nadreaktywnego
Ocena urodynamiczna obejmuje nie tylko inwazyjne badanie urodynamiczne, którego rolę w uroginekologii przedstawiono w niniejszym opracowaniu, lecz także inne badania funkcji dolnych dróg moczowych: dzienniczek mikcji, test podpaskowy i ocenę zalegania moczu. Dzienniczek mikcji (najlepiej 72-godzinny) jest wskazany u każdej pacjentki z objawami nietrzymania moczu. Metoda ta wykazuje m.in. wysoką czułość i swoistość w rozpoznaniu nadreaktywnego pęcherza moczowego (OAB – overactive bladder). Dzienniczek mikcji najczęściej dostarcza informacji na temat: ilości przyjętych płynów, ilości wydalonego moczu, epizodów nietrzymania moczu (z wysiłku, z parć naglących), parć naglących (z oceną ich nasilenia w skali 1-3). Test podpaskowy w praktyce klinicznej wykonywany jest rzadziej – najczęściej stosuje się go w badaniach naukowych. Z kolei ocena zalegania moczu jest kluczowym testem urodynamicznym, wchodzi również w skład inwazyjnego badania urodynamicznego. Jednak możliwość nieinwazyjnej oceny zalegania moczu (badanie ultrasonograficzne sondą przezbrzuszną) znacznie ułatwia to badanie. W praktyce klinicznej na oddziałach ginekologii często oceny zalegania moczu dokonuje się: przed implantacją taśmy/siatki polipropylenowej, przed wypisem pacjentki po zabiegu z użyciem taśmy/siatki polipropylenowej oraz po operacji sposobem Meigsa.
Badanie urodynamiczne
To inwazyjne badanie funkcji pęcherza i cewki moczowej. W skład badania urodynamicznego wchodzą:
- pomiar przepływu cewkowego z oceną zalegania moczu po mikcji
- cystometria
- badanie ciśnieniowo-przepływowe
- badanie elektromiograficzne (EMG)
- profilometria cewkowa1.
Uroflowmetria, czyli ocena przepływu cewkowego, polega na pomiarze: ilości oddanego moczu, maksymalnego tempa przepływu (Qmax, wynik podaje się w ml/s), średniego tempa przepływu, czasu mikcji1-3. Przepływ cewkowy zależy od siły skurczu mięśnia wy...
Przed rozpoczęciem badania urodynamicznego należy poinformować pacjentkę o przebiegu testu oraz konieczności współpracy z lekarzem. W związku z koniecznością założenia cewnika do pęcherza moczowego i odbytu kobieta może odczuwać dyskomfort, rzadziej ból5, dlatego należy z rozwagą kwalifikować pacjentki do tego badania.
