Codziennie zdajesz egzamin z medycyny

Rozrosty endometrium – diagnostyka i leczenie

lek. Aleksandra Kołodyńska
lek. Sara Wawrysiuk
prof. dr hab. n. med. Andrzej Semczuk

II Katedra i Klinika Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Andrzej Semczuk

II Katedra i Klinika Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin

e-mail: andrzej.semczuk@umlub.pl

Rak błony śluzowej trzonu macicy należy obecnie do najczęściej występujących nowotworów narządu rodnego kobiety. W Polsce od ponad 30 lat obserwuje się tendencję wzrostową, jeżeli chodzi o zachorowalność na ten nowotwór. W 2017 roku stwierdzono w naszym kraju 5984 nowe przypadki raka endometrium, a 1761 pacjentek zmarło z powodu tego schorzenia. W 1983 roku radziecki onkolog prof. Jan V. Bokhman zasugerował na podstawie badań klinicznych przeprowadzonych na dużej grupie chorych istnienie dwóch, odmiennych patogenetycznie, podtypów raka endometrium: estrogenozależnego i estrogenoniezależnego. Wyniki swoich obserwacji, które do dziś uważane są za kamienie milowe patogenezy raka endometrium, opublikował w prestiżowym amerykańskim czasopiśmie „Gynecologic Oncology”. Każdy z tych podtypów (zarówno estrogenozależny, jak i estrogenoniezależny) poprzedzony jest stanem przedrakowym, dlatego tak ważna jest znajomość ich etiopatogenezy. Warto podkreślić, że wiele pacjentek w okresie około- lub pomenopauzalnym, u których wykonano zabieg pobrania materiału z jamy macicy z powodu np. nieprawidłowych krwawień, może zadawać pytania o istniejące u nich stany przedrakowe, które poprzedzają pojawienie się nowotworu błony śluzowej trzonu macicy. W ostatnich latach twórcy projektu The Cancer Genome Atlas (TCGA), opierając się na występowaniu specyficznych zaburzeń molekularnych oraz typów histologicznych nowotworów, zdefiniowali istnienie już czterech odmiennych klinicznie podtypów raka endometrium.

❶  60-letnia pacjentka, ostatnia miesiączka (OM) w 55 roku życia, wieloródka, wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) 26 kg/m2, zgłosiła się do poradni ginekologicznej z powodu obfitego krwawienia z macicy utrzymującego się od 3 dni. Została skierowana na oddział ginekologii w celu diagnostycznego wyłyżeczkowania jamy macicy. W trakcie wizyty kontrolnej, która odbyła się po otrzymaniu wyniku badania histopatologicznego, poinformowano pacjentkę o wykryciu stanu przedrakowego. Jest to stan patologiczny, na którego podłożu częściej niż w tkankach prawidłowych rozwija się nowotwór.

Stanem przedrakowym nowotworu endometrium podtypu I jest:

  1. Rozrost atypowy endometrium (AEH – atypical endometrial hyperplasia)
  2. Rozrost prosty bez atypii
  3. Nisko zróżnicowany rak endometrium
  4. Surowiczy wewnątrznabłonkowy rak endometrium (SEIC – serous endometrial intraepithelial carcinoma)
  5. Rozrost złożony bez atypii

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

❶  60-letnia pacjentka, ostatnia miesiączka (OM) w 55 roku życia, wieloródka, wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) 26 kg/m2, zgłosiła się do poradni ginekologicznej z powodu obfitego krwawienia z macicy utrzymującego się od 3 dni. Została skierowana na oddział ginekologii w celu diagnostycznego wyłyżeczkowania jamy macicy. W trakcie wizyty kontrolnej, która odbyła się po otrzymaniu wyniku badania histopatologicznego, poinformowano pacjentkę o wykryciu stanu przedrakowego. Jest to stan patologiczny, na którego podłożu częściej niż w tkankach prawidłowych rozwija się nowotwór.

Stanem przedrakowym nowotworu endometrium podtypu I jest:

❷  65-letnia kobieta, OM w wieku 52 lat, nieródka, BMI 32 kg/m2, leczona na nadciśnienie tętnicze, zgłosiła się do poradni ginekologicznej z powodu trwającego przez 3 dni krwawienia z dróg rodnych, które wystąpiło około 7 dni temu. W przezpochwowym badaniu ultrasonograficznym (USG) stwierdzono: trzon macicy o wymiarach 44 × 32 mm ze zmianą o wyglądzie mięśniaka zlokalizowanego w ścianie przedniej średnicy 9 mm, endometrium niejednorodne echogenicznie grubości 9 mm. Lekarz zdecydował o wykonaniu biopsji endometrium w trybie ambulatoryjnym w celu wykluczenia rozrostu endometrium lub nowotworu złośliwego błony śluzowej trzonu macicy.

U jakiego odsetka pacjentek z krwawieniem pomenopauzalnym możemy spodziewać się rozrostu endometrium?

Do góry