Nietrzymanie gazów i stolca to stan przewlekłego, mimowolnego wydostawania się stałego lub płynnego stolca z odbytnicy. Ocenia się, że problem ten dotyczy 7-15% samodzielnie funkcjonujących kobiet¹, a odsetek ten jest jeszcze większy w populacji osób starszych oraz wśród kobiet przebywających w ośrodkach opieki długoterminowej^2,3. Trudno określić częstość występowania niekontrolowanego trzymania stolca, ponieważ lekarze rzadko pytają o te objawy, a pacjentki niechętnie podejmują rozmowę na ten temat². Z tego powodu częstość występowania jest prawdopodobnie niedoszacowana, a stan ten jest zgłaszany zbyt rzadko.

Prawdopodobnie pacjentki często rezygnują z poszukiwania pomocy bądź nie zgłaszają objawów z powodu zakłopotania i lęku przed stygmatyzacją. Nietrzymanie gazów i stolca może jednak wywierać istotny negatywny wpływ na życie kobiety. Stan ten wiąże się ze skrępowaniem, depresją, lękiem, izolacją społeczną i zwiększonymi kosztami finansowymi^2,4,5.

Etiologia

Przyczyny nietrzymania gazów i stolca można ogólnie podzielić na neurologiczne i nieneurologiczne. Do pierwszych z nich należą choroby ośrodkowego układu nerwowego, takie jak otępienie i udar mózgu, a także stany wpływające na obwodowy układ nerwowy, np. neuropatia cukrzycowa. Czynniki ryzyka nietrzymania gazów i stolca mogą być różne. Fizyczne uszkodzenie kompleksu zwieracza odbytu zwiększa prawdopodobieństwo inkontynencji. Uszkodzenia zwieracza odbytu mogą być również następstwem porodu, a także zabiegów dotyczących odbytu, takich jak hemoroidektomia lub sfinkterotomia⁶.

Do nietrzymania gazów i stolca przyczyniają się choroby przewodu pokarmowego ze względu na ich związek z nieprawidłowościami stolca. Do takich chorób zaliczamy: zapalne choroby jelit, zespół jelita drażliwego, zaparcie, raka jelita grubego, a także przebytą resekcję jelita.

Do poddających się modyfikacji czynników ryzyka związanych ze stylem życia należą: przyjmowanie leków wiążących się z luźnymi wypróżnieniami, palenie tytoniu, otyłość, brak aktywności fizycznej i stosunki analne. Niepoddającymi się modyfikacji czynnikami ryzyka są starszy wiek oraz napromienianie miednicy w wywiadach^6,7.

Ocena

Pierwszym krokiem w ocenie pacjentek z nietrzymaniem stolca jest zebranie dokładnych wywiadów. Pytania o choroby współistniejące, obecnie przyjmowane leki oraz przebyte zabiegi chirurgiczne ułatwiają identyfikację istotnych czynników ryzyka, które...