prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski

Szanowni Państwo!

W ostatniej dekadzie nastąpił dynamiczny rozwój nowych technologii medycznych, zarówno w zakresie obrazowania, jak i narzędzi chirurgicznych oraz urządzeń operacyjnych. Widomym dowodem na to zjawisko są m.in. kolejne generacje robotów operacyjnych. Równolegle do technologizacji procedur operacyjnych obserwujemy wyraźny trend w kierunku minimalizowania inwazyjności działań operacyjnych, ale z zachowaniem wysokiej jakości operacyjnej. Dokładnie 10 lat temu pojawiła się pierwsza wzmianka na temat stosowania w ginekologii techniki endoskopowej z dostępu przez naturalne ujście i światło pochwy (vNOTES). O tym, czy ta nowa procedura będzie coraz powszechniej stosowana i czy wytrzyma próbę czasu, dyskutują eksperci w artykule, który jest tematem wiodącym aktualnego wydania „Ginekologii po Dyplomie”. W publikacji tej zawarto praktyczne porady dla chcących operować metodą vNOTES, a także omówiono korzyści wynikające z operowania tą techniką, związane z nią ograniczenia oraz przyszłość vNOTES. Gorąco zachęcam Państwa do lektury, zarówno zapisu ciekawej dyskusji, jak i komentarza polskich autorów.

Głównie ginekologom onkologom, a także rezydentom polecam obszerny, bogato ilustrowany artykuł dotyczący najnowszych wersji modeli predykcyjnych grupy International Ovarian Tumor Analysis (IOTA). To kompendium wiedzy zostało opracowane przez niekwestionowanego eksperta w tej dziedzinie – prof. Artura Czekierdowskiego – i zawiera nie tylko aktualne zalecenia terminologiczne, lecz także prezentację technik pomiaru z analizą praktycznej przydatności oceny ryzyka onkologicznego guzów jajnika.

Pozostając w kręgu ginekologii onkologicznej, zachęcam Państwa do lektury opracowania obejmującego problem próby nowej kliniczno-molekularnej klasyfikacji oceny prognostycznej przebiegu raka endometrium uwzględniającej ocenę histologiczną i molekularną, opartej na najnowszych rekomendacjach European Society of Gynaecological Oncology (ESGO), European Society for Radiotherapy and Oncology (ESTRO) oraz European Society of Pathology (ESP). Niewątpliwą zaletą tej publikacji, oprócz klarownego przedstawienia aktualnej wiedzy w tej dziedzinie, jest jej warstwa praktyczna, a więc możliwości klinicznego zastosowania, korzyści dla leczonych pacjentek, jak również przedstawienie ograniczeń tej klasyfikacji. Naprawdę warto przeczytać.

Problem skrajnego wcześniactwa jest na pewno sytuacją położniczo bardzo trudną. Polecany przeze mnie artykuł obejmuje zarówno identyfikację czynników ryzyka, jak i wskazówki okołoporodowego postępowania podczas skrajnie przedwczesnego porodu (monitorowanie, farmakoterapia). Osobną kwestią pozostaje ocena implikacji sposobu zakończenia ciąży z odległymi wynikami zachorowalności i umieralności w grupie skrajnych wcześniaków. Zachęcam do zapoznania się z tym jakże trudnym zagadnieniem.

Przede wszystkim położnikom polecam lekturę artykułu, w którym opisano zagadnienia współczesnych sposobów optymalnej preindukcji i indukcji porodu, ocenę skuteczności i bezpieczeństwa metod farmakologicznych oraz mechanicznych. Cenną częścią tej publikacji jest porównanie różnych środków przyspieszających dojrzewanie szyjki macicy w aspekcie matczynych i noworodkowych wyników okołoporodowych. Godne polecenia.

W naszej codziennej aktywności ambulatoryjnej cenne będą informacje zawarte w artykule na temat patomechanizmu schorzeń grzybiczych u kobiet. Istotnym novum tej publikacji jest wykazanie związku nietolerancji produktów mlecznych oraz zaburzeń pasażu jelitowego z ryzykiem nawrotowych zapaleń grzybiczych pochwy i sromu. W aspekcie codziennej praktyki informacje bardzo przydatne, ponadto podane w syntetycznej formie. Zachęcam do lektury.

Kolejnym godnym polecenia artykułem z zakresu ginekologii ambulatoryjnej jest krótkie opracowanie na temat roli estradiolu, hormonu folikulotropowego oraz aktywności fizycznej w zapobieganiu osteoporozie pomenopauzalnej i jej następstwom w postaci złamań. O ile wpływ estradiolu i ćwiczeń fizycznych na zachowanie gęstości mineralnej kości jest dosyć dobrze udokumentowany, o tyle rola folikulotropiny pozostaje niejasna. Zainteresowanych odsyłam do krótkiej publikacji na ten temat.

Jak zawsze polecam Państwu lekturę całego wydania „Ginekologii po Dyplomie”. Moje subiektywne rekomendacje mają za zadanie jedynie zachęcić do zapoznania się z wybranymi publikacjami tych czytelników, którzy nie mają czasu na przeczytanie całości aktualnego numeru.