Strategie postępowania z ciężarną w przypadku stwierdzenia zakażenia wewnątrzowodniowego

prof. dr hab. n. med. Agata Karowicz-Bilińska2

Klinika Patologii Ciąży, I Katedra Ginekologii i Położnictwa, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Agata Karowicz-Bilińska

Klinika Patologii Ciąży, I Katedra Ginekologii i Położnictwa,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Wileńska 37, 90-029 Łódź

e-mail: agakar@interia.pl

  • Podatność organizmu ciężarnej na zakażenia oraz możliwe ich powikłania dla matki i płodu
  • Przebieg różnych infekcji wirusowych, bakteryjnych i zarażeń pasożytniczych występujących podczas ciąży
  • Antybiotykoterapia u ciężarnej w przypadku rozpoznania zakażenia wewnątrzmacicznego


Zakażenie wewnątrzowodniowe jest definiowane jako obecność w płynie owodniowym drobnoustrojów, które wywołują reakcje zapalne w błonach płodowych i łożysku (chorioamnionitis), często będące przyczyną przedwczesnego zakończenia ciąży.

Podatność organizmu na zakażenie jest zależna od wielu wpływających na nią czynników. Wśród znanych czynników podkreśla się zachodzące w czasie ciąży zmiany w układzie odpornościowym o charakterze immunomodulacji obniżającej odporność komórkową, zapewniającą brak reakcji odrzucenia nieallogenicznego jaja płodowego1. Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety w ciąży w postaci znacznego wzrostu stężenia progesteronu i estrogenów (głównie estriolu) wpływają – podobnie jak inne steroidy – na osłabienie odporności immunologicznej, co prawdopodobnie przyczynia się do zwiększenia ryzyka zakażenia i jego rozwoju. Niektórzy autorzy sugerują również, że stres związany z ciążą też może wpływać na obniżenie odporności immunologicznej u ciężarnej2.

W swoich badaniach Sappenfield i Riley3,4 podkreślają, że u kobiet w ciąży obserwuje się wysoki odsetek różnych zakażeń: wirusowych, bakteryjnych i pierwotniakowych. W ostatnich latach zwraca się również uwagę na ryzyko zakażenia koronawirusem ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2 – severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) o ciężkim przebiegu. Wśród innych zakażeń wirusowych wymienia się wirus grypy, odry, różyczki, a w grupie zakażeń pierwotniakowych – toksoplazmozę i malarię.

Sugeruje się, że ciężkość przebiegu infekcji oraz jej powikłania dla matki i płodu/noworodka zależą od czasu trwania ciąży, w jakim doszło do zakażenia5.

W okresie zarodkowym zakażenie wewnątrzmaciczne może skutkować obumarciem ciąży, a jeśli dojdzie do niego powyżej 6 tygodnia, może ono spowodować wady u płodu, wpłynąć na dysfunkcję późniejszego łożyska lub indukować poronienie.

Najczęściej stwierdzaną infekcją na późniejszym etapie ciąży jest zakażenie wstępujące florą bakteryjną występującą w pochwie. Zakażeniu wstępującemu sprzyjają wszelkie procedury inwazyjne wykonywane drogą pochwową oraz urazy mechaniczne.

Innym rodzajem infekcji jest zakażenie krwiopochodne od matki, gdy w jej krążeniu obecne są bakterie zdolne kolonizować łożysko, a następnie zawartość jaja płodowego.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zakażenia wirusowe

Zakażenie wirusem różyczki (rubella) przenosi się drogą wertykalną od matki do płodu. Może ono być przyczyną wystąpienia wad u płodu, jeśli [...]

Zarażenia pasożytnicze

To choroba pasożytnicza wywoływana przez Toxoplasma gondii. Do zarażenia dochodzi przez spożycie niedogotowanego mięsa zarażonych zwierząt, pokarmów i wody zanieczyszczonych przez [...]

Zakażenia bakteryjne

Zakażenia bakteryjne są infekcjami pojawiającymi się najczęściej w formie zakażeń wstępujących, rzadziej infekcji krwiopochodnych. Stwierdzenie obecności bakterii w obrębie łożyska jest [...]

Przedwczesne odpływanie płynu owodniowego jako przyczyna zakażenia wewnątrzmacicznego

Przedwczesne odpływanie płynu owodniowego jest spowodowane przerwaniem ciągłości błon płodowych oraz jest najczęstszą przyczyną zakażenia wewnątrzmacicznego. Błony płodowe składają się z [...]

Chorioamnionitis

Chorioamnionitis, czyli zakażenie wewnątrzmaciczne, jest najczęściej skutkiem zakażenia wstępującego błon płodowych i łożyska różnymi szczepami bakterii. Gdy u ciężarnej występują kliniczne [...]

Wnioski

Wśród zakażeń wewnątrzmacicznych dominują zakażenia bakteryjne drogą wstępującą. Kliniczne objawy zakażenia wewnątrzmacicznego są wskazaniem do aktywnego postępowania. W zależności od sytuacji [...]
Do góry