Echokardiografia płodu w III trymestrze ciąży
dr n. med. Agnieszka Żalińska1,2,3
lek. Oskar Sylwestrzak1
prof. dr hab. n. med. Maria Respondek-Liberska1,4
Adres do korespondencji:
lek. Oskar Sylwestrzak
Zakład Kardiologii Prenatalnej,
Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki
ul. Rzgowska 281/289, 93-338 Łódź
e-mail: sylwestrzakoskarpatryk@gmail.com
- Zmiany fizjologiczne układu sercowo-naczyniowego płodu wraz z postępującym wiekiem ciążowym oraz ocena anatomii i funkcji serca płodu w III trymestrze ciąży
- Zastosowanie echokardiografii w wykrywaniu wybranych wrodzonych wad serca
- Omówienie technik echokardiograficznych szczególnie ważnych podczas badania III trymestru
Kardiologia prenatalna to interdyscyplinarna dziedzina medycyny zajmująca się m.in. problematyką ciąży powikłanej dysfunkcjami układu sercowo-naczyniowego płodu. W XXI wieku prenatalna diagnostyka kardiologiczna stała się niejako standardem w krajach rozwiniętych, umożliwiając tym samym prawidłową opiekę nad ciężarną. Przedurodzeniowe wykrycie oraz zdiagnozowanie płodowej dysfunkcji układu sercowo-naczyniowego pozwala odpowiedzieć na pytania dotyczące czasu, miejsca oraz sposobu porodu. W tym kontekście echokardiograficzne badanie płodu w III trymestrze ma szczególne znaczenie. Echokardiografia płodu w dalszym ciągu stanowi złoty standard płodowej diagnostyki kardiologicznej, a samo badanie wykonane przed porodem dostarcza informacji na temat stanu pourodzeniowego noworodka1.
Badanie echokardiograficzne płodu w III trymestrze ciąży
Wybrane zaburzenia oraz wrodzone wady serca u płodu można wykryć bardzo wcześnie, tj. w 11-13 tygodniu ciąży, za pomocą głowicy dopochwowej. Od 14 tygodnia ciąży przydatne stają się również głowice przezbrzuszne. Jednak pomimo wysokiej czułości oraz swoistości badań I trymestru zaleca się wykonanie badania między 18 a 22 tygodniem ciąży w celu dokładnej oceny anatomii oraz funkcji serca płodu. Niektóre problemy kardiologiczne, takie jak: małe ubytki międzykomorowe, nieprawidłowy spływ żył płucnych czy wady wrodzone łuku aorty, będą znacznie częściej diagnozowane właśnie podczas badania II trymestru aniżeli wcześniej. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Kardiologii Prenatalnej płodowa diagnostyka kardiologiczna powinna być kontynuowana i rozszerzona o echokardiografię w ostatnim trymestrze ciąży2. Badanie III trymestru, pomimo niekiedy utrudnionych warunków ze względu na dojrzałość płodu, obecne ruchy oddechowe oraz wyraźniejsze uwapnienie kości płodu, może stać się ostatnią szansą na ocenę anatomii serca oraz ewentualne wykrycie przeoczonych wcześniej wad i/lub zaburzeń układu sercowo-naczyniowego u płodu3. Dodatkowo istnieje wiele patologii układu sercowo-naczyniowego płodu, które uwidoczniane są właśnie w III trymestrze ciąży.
Ocena funkcji serca płodu w III trymestrze ciąży
Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:
Badanie echokardiograficzne płodu w III trymestrze ciąży
Wybrane zaburzenia oraz wrodzone wady serca u płodu można wykryć bardzo wcześnie, tj. w 11-13 tygodniu ciąży, za pomocą głowicy dopochwowej. [...]
Ocena funkcji serca płodu w III trymestrze ciąży
Badanie echokardiograficzne płodu pozwala nie tylko na szczegółową anatomiczną ocenę struktur serca, lecz także, a niejednokrotnie zdecydowanie częściej, na ocenę jego [...]
Kardiomegalia u płodu
Ocena wielkości serca jest niezwykle istotna na każdym etapie rozwoju płodu. W przypadku wad serca najczęściej jego wielkość nie odbiega od [...]
Skurcze dodatkowe u płodu
Arytmia w postaci pojedynczych skurczów dodatkowych to jedno z częstszych wskazań do badania echokardiograficznego w ośrodku referencyjnym. Skurcze dodatkowe w III [...]
Ognisko hiperechogenne w sercu płodu
Częstym objawem w badaniu echokardiograficznym jest stwierdzenie izolowanego ogniska hiperechogenicznego (BS – bright spot) w świetle jednej z komór serca. U [...]
Dysproporcja na poziomie trzech naczyń
Duże znaczenie przypisuje się pomiarom średnicy aorty i pnia płucnego w śródpiersiu płodu oraz wyznaczaniu stosunku tych wartości. Iloraz pomiaru pnia [...]
Niedomykalność zastawki trójdzielnej
Przyczynami występowania niedomykalności zastawki trójdzielnej u płodu są nie tylko zwiększenie obciążenia wstępnego (preload) lub następczego (afterload), lecz także arytmia czy [...]
Koarktacja aorty
Dysproporcja na poziomie przedsionków, komór oraz wielkich naczyń może być objawem płodowej koarktacji aorty, a niekiedy podczas podstawowego badania położniczego do [...]
Przymykanie się przewodu tętniczego u płodu
Jednym z podstawowych warunków zachowania dobrostanu płodu jest utrzymanie drożności przewodu tętniczego do końca trwania okresu prenatalnego, niezależnie od budowy morfologicznej [...]
Wzmożony opór naczyniowy w łożysku płucnym
Wzmożony opór naczyniowy w łożysku płucnym może współistnieć z wrodzoną wadą serca lub być obecny u płodu z prawidłowym morfologicznie sercem. [...]
Cukrzyca ciążowa
Jednym z zaburzeń metabolicznych u ciężarnej mogących wikłać okres prenatalny jest cukrzyca, która charakteryzuje się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania lub [...]
Badanie echokardiograficzne płodu w III trymestrze ciąży a wada wrodzona serca
Badanie echokardiograficzne stanowi – jak już wcześniej wspomniano – złoty standard diagnostyki oraz monitorowania płodów z wrodzoną wadą serca. Spośród bardzo [...]
Mięśniak prążkowanokomórkowy serca płodu
Guzy serca płodu są stosunkowo rzadką patologią wykrywaną przez położnika wykonującego podstawowe badanie ultrasonograficzne. Można je arbitralnie podzielić na guzy pojedyncze [...]
Techniki badania echokardiograficznego płodu w III trymestrze ciąży
Jedną z technik wykorzystywanych w badaniu echokardiograficznym jest doppler spektralny, który służy do oceny prędkości i morfologii przepływu krwi w naczyniach. [...]
Podsumowanie
Echokardiografia płodu w dalszym ciągu stanowi złoty standard płodowej diagnostyki kardiologicznej, a samo badanie wykonane przed porodem dostarcza informacji na temat [...]
