Wypadnięcie pępowiny
lek. Ewa Gabryś
prof. dr hab. n. med. Bartosz Czuba
- Czynniki ryzyka wypadnięcia pępowiny
- Manewry mające na celu zmniejszenie ucisku na pępowinę po jej wypadnięciu
- Rozwiązanie ciąży w przypadku rozpoznania wypadnięcia pępowiny
Wypadnięcie pępowiny jest rzadkim stanem nagłym w położnictwie, wikłającym 0,14-0,62% porodów, a jednocześnie jednym z najniebezpieczniejszych1. Szacuje się, że w 7-9,1% przypadków dochodzi do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu1-3. Liczba ta na przestrzeni lat zmniejszyła się o niemal 32-47% najprawdopodobniej ze względu na zwiększenie wykrywalności tego powikłania oraz identyfikację czynników predysponujących do jego wystąpienia4. Wciąż jednak wskutek uciśnięcia pępowiny przez kości miednicy lub tkanki miękkie w 23% przypadków dochodzi do ciężkiej kwasicy płodu, a w jej następstwie do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i trwałego uszczerbku na zdrowiu dziecka.
Czynniki ryzyka
Z powodu szybkiego narastania kwasicy u płodu w sytuacji wypadnięcia pępowiny i dalszych poważnych następstw tego stanu tak ważne jest prewencyjne postępowanie. Czynniki ryzyka sugerujące większe ryzyko wypadnięcia pępowiny dotyczą zarówno historii położniczej matki, obecnego stanu położniczego oraz przebiegu ciąży, jak i wykonywanych zabiegów położniczych.
Spośród czynników ryzyka ze strony matki, które utożsamiane są z częstszym występowaniem wypadnięcia pępowiny, podaje się przede wszystkim wielorództwo1,3,5-7. Przyczyn tej korelacji doszukuje się w późniejszym ustaleniu części przodującej oraz w początkowym większym rozwarciu szyjki macicy przed rozpoczęciem akcji porodowej.
Udowodniono wzrost częstości występowania wypadnięcia pępowiny w podobnym mechanizmie niewłaściwego ustalenia części przodującej do 1% w przypadku innego niż główkowe położenia płodu w ciążach pojedynczych8. Przy przerwaniu ciągłości błon płodowych i położeniu poprzecznym płodu ryzyko wypadnięcia pępowiny jest jeszcze większe niż w położeniu miednicowym ze względu na przodowanie części drobnych płodu; wynosi ono odpowiednio 12% i 4%9.
Ze względu na malejący odsetek porodów siłami natury w przypadku ciąż bliźniaczych obserwuje się także coraz mniejsze doświadczenie położnicze w prowadzeniu i monitorowaniu rozwiązań ciąż wielopłodowych drogą pochwową. Poród u kobiety w ciąży bliź...
