Endometrioza a ryzyko nowotworów – co nowego w badaniach
dr n. med. Marcin Sadłocha
prof. dr hab. n. med. Rafał Stojko
- Czy rak jajnika wywodzi się z torbieli endometrialnych? Teoria złośliwej transformacji torbieli endometrium w świetle najnowszych badań
- Mechanizmy rozwoju raka jajnika związanego z endometriozą (EAOC) i terapii celowanej zgodnie z wariacjami genetycznymi w EAOC na podstawie dotychczasowych danych klinicznych
Endometrioza jest – jak powszechnie wiadomo – chorobą, w której tkanka endometrium rozwija się pierwotnie poza jamą macicy. Specyfika tego schorzenia polega na tym, że endometrioza często zachowuje się jak nowotwór, morfologicznie nim nie będąc. Uważa się, że endometrioza jest potencjalnym czynnikiem ryzyka rozwoju raka jajnika, a wyniki najnowszych szeroko prowadzonych metaanaliz wykazały, że iloraz szans wystąpienia raka jajnika z jednoczesną obecnością endometriozy wyniósł do 1,42. Przyjmuje się, że rak jajnika związany z endometriozą (EAOC – endometriosis-associated ovarian cancer) może się rozwijać z torbieli endometrialnych jajnika (EC – endometrial cyst). EAOC to głównie rak endometrioidalny lub jasnokomórkowy. Najpowszechniej wśród kobiet rasy kaukaskiej występuje rak endometrioidalny jajnika (OEC – ovarian endometrioid carcinoma). Opisywany typ EAOC stwierdza się w mniej więcej 75% przypadków1. Wyjątkiem jest Japonia, gdzie rak jasnokomórkowy jajnika (OCCC – ovarian clear cell carcinoma), który jest oporny na chemioterapię i wiąże się ze złym rokowaniem, jest bardziej rozpowszechniony, stanowiąc około 1/4 wszystkich nabłonkowych raków jajnika. W japońskich wytycznych dotyczących profilaktyki raka jajnika u chorych na endometriozę nadal podkreśla się ryzyko transformacji złośliwej EC, szczególnie u pacjentek powyżej 40 roku życia rozważa się wycięcie jajników jako formę profilaktyki2. Leczenie EC budzi kontrowersje, zwłaszcza w postaci skąpoobjawowej lub gdy objawy są kontrolowane farmakoterapią. W niniejszym artykule zostaną pokrótce omówione mechanizmy rozwoju EAOC i terapii celowanej zgodnie z wariacjami genetycznymi w EAOC na podstawie dotychczasowych danych klinicznych. W tym celu przeanalizowano badania i artykuły dostępne w bazach PubMed i Cochrane.
Endometrioza i rak jajnika związany z endometriozą
Teoria refluksu zakłada, że endometrioza powstaje w wyniku cofania się krwi miesiączkowej do jamy brzusznej. Można przypuszczać, że nasilona częstotliwość krwawień miesiączkowych teoretycznie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia endometriozy. W...
Terapia endometriozy polega głównie na leczeniu farmakologicznym lub operacyjnym i dobierana jest w zależności od: rodzaju i nasilenia objawów, wieku pacjentki oraz jej planów dotyczących zajścia w ciążę. Gdy środki przeciwbólowe, takie jak nieste...
