BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Rola otyłości w rozwoju raka endometrium
lek. Katarzyna Bociańska1
dr n. med. Konstantin Maksin2
dr hab. n. med. Sebastian Szubert1
- Klasyfikacja raka błony śluzowej trzonu macicy
- Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka endometrium u kobiet z otyłością
- Wpływ otyłości na diagnostykę i leczenie raka endometrium
Rak endometrium jest najczęściej występującym nowotworem żeńskiego układu rozrodczego w Europie i Ameryce Północnej. Warto zaznaczyć, że w Polsce odnotowuje się największe ryzyko zachorowania na raka endometrium spośród wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Polska znajduje się również w niechlubnej czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem umieralności na ten nowotwór. W swoim opracowaniu Dyba i wsp. stwierdzili jedynie w Czarnogórze i na Łotwie większe ryzyko zgonu z powodu raka endometrium1.
W ciągu ostatnich 30 lat częstość występowania raka endometrium wzrosła w większości krajów na świecie2. Za główną przyczynę wzrostu zachorowań na ten nowotwór uważa się epidemię otyłości. Obecnie nadwagę (wskaźnik masy ciała [BMI – body mass index] 25-29,9 kg/m2) i otyłość (BMI ≥30 kg/m2) stwierdza się u odpowiednio 35% i 16% dorosłych mieszkańców Europy3. Otyłość jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka endometrium. Dane wskazują, że 57-80% pacjentek, u których rozpoznano ten nowotwór, cierpi na nadwagę lub otyłość4,5. Ryzyko zachorowania na raka endometrium rośnie wykładniczo wraz ze wzrostem BMI. Każdy wzrost BMI o 5 jednostek zwiększa ryzyko wystąpienia raka endometrium o 50%6. Tym samym u pacjentek z BMI 42 kg/m2 prawdopodobieństwo zachorowania na raka endometrium jest blisko 10-krotnie większe niż u kobiet z prawidłową masą ciała7.
Podtypy raka endometrium
Na początku lat 80. XX wieku Bokhman przedstawił kliniczny podział raków endometrium na 2 typy:
- typ I – raki endometrioidalne wysoko- i średniozróżnicowane (G1/G2)
- typ II – raki endometrioidalne niskozróżnicowane (G3) oraz raki nieendometrioidalne (surowicze, jasnokomórkowe, niezróżnicowane, mięsakoraki i inne rzadkie typy histologiczne).
Według Bokhmana rozwój raka endometrium typu I jest uzależniony od ekspozycji na estrogeny, która nie jest zrównoważona przez działanie progesteronu. Ten typ nowotworu występuje głównie u otyłych pacjentek. Natomiast typ II rozpoznawany jest głównie u starszych kobiet i dotąd był uznawany za estrogenoniezależny8, jednakże nowe badania wskazują, że ekspozycja na estrogeny jest także związana z rozwojem raków endometrium typu II. W metaanalizie obejmującej ponad 14 000 chorych na raka endometrium potwierdzono, że ekspozycja na estrogeny odgrywa również rolę w rozwoju raków typu II. Ponadto w obu grupach jednym z głównych czynników ryzyka wystąpienia raka była otyłość9.