Antykoncepcja hormonalna dla młodych dziewcząt – system transdermalny
lek. Anna Maliszewska
- Czy system transdermalny stanowi dobrą alternatywę antykoncepcyjną dla nastolatek?
- Skuteczność antykoncepcyjna i bezpieczeństwo stosowania systemu transdermalnego
- Korzyści i działania niepożądane związane z przezskórną drogą podawania leku
Pierwszą tabletkę antykoncepcyjną wprowadzono na rynek w 1960 roku. Choć od tego czasu pojawiło się wiele innych form antykoncepcji hormonalnej (iniekcje, implanty podskórne, systemy wewnątrzmaciczne, ringi czy system transdermalny), jedno pozostaje niezmienne: kobiety nie wyobrażają już sobie bez niej codzienności. Oprócz możliwości decydowania o posiadaniu potomstwa istotną rolę odgrywa także wpływ antykoncepcji na: zmniejszenie dolegliwości bólowych i obfitości krwawień, ich regularność oraz poprawę cery u osób z trądzikiem. Nastoletnie pacjentki to grupa, która szczególnie potrzebuje edukacji i poradnictwa antykoncepcyjnego.
Młode dziewczęta często zapominają przynajmniej jednej tabletki z opakowania, co może zmniejszać skuteczność antykoncepcyjną preparatu. Aplikacja antykoncepcji raz na tydzień istotnie poprawia przestrzeganie zaleceń stosowania. Forma przezskórna pozwala uniknąć efektu pierwszego przejścia i niesie za sobą korzyści w postaci stabilnego stężenia hormonów. System transdermalny nie powoduje przyrostu masy ciała u nastolatek i dzięki znikomemu powinowactwu do receptorów androgenowych norelgestrominu pozytywnie wpływa na trądzik. Łatwość stosowania przy przejściowych i słabo nasilonych działaniach niepożądanych, z których najczęstsze to odczyn skórny i tkliwość piersi, sprawia, że system transdermalny powinien być rozważany jako antykoncepcja dla młodych dziewcząt.
Relacje seksualne młodocianych
W Polsce średni wiek inicjacji seksualnej przypada na 16,9-17,4 lat. Współżyje około 80% nastolatków przed ukończeniem 18 roku życia, wielu z więcej niż jednym partnerem1,2. Ze względu na niewystarczającą wiedzę na temat zapobiegania ciąży młodzi ludzie rzadziej stosują antykoncepcję. Zwiększa to ryzyko nieplanowanej ciąży i chorób przenoszonych drogą płciową. Najczęściej wybieraną metodą jest prezerwatywa, ale wówczas skuteczność antykoncepcyjna jest mniejsza z powodu błędów popełnianych przy jej stosowaniu3. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce w 2022 roku matki w wieku do 19 lat urodziły 5271 dzieci4. Ciąża u osoby młodocianej jest uznawana za ciążę wysokiego ryzyka, częściej u tych pacjentek występują: poronienia samoistne, zakażenia układu moczowego, choroby przenoszone drogą płciową i poród przedwczesny. Według danych World Health Organization (WHO) w grupie wiekowej do 19 lat umieralność matek i dzieci związana z ciążą jest większa w stosunku do pozostałych pacjentek5. Dlatego niezmiernie istotne są edukacja seksualna oraz dostępność do skutecznej i bezpiecznej metody antykoncepcji wśród nastolatek.