W naszej codziennej praktyce klinicznej dolegliwości wynikające z ucisku lub zajęcia przez ogniska endometriozy struktur nerwowych w zakresie nerwów krzyżowych i otworu zasłonowego są na tyle częste, że stanowią jeden z pierwszych punktów ankiety, którą wypełnia pacjentka przed badaniem. Można to nazwać filozoficznie dysonansem poznawczym. Pacjentka przed badaniem miednicy mniejszej metodą rezonansu magnetycznego (MR) wypełnia ankietę neurologiczną.

Zmiany związane z uciskiem lub zajęciem struktur układu nerwowego mogą być prawie niewidoczne, ale dawać niebywale silne dolegliwości bólowe. Pacjentki często po wykonanych wcześniej licznych badaniach skoncentrowanych na narządzie rodnym – bo przykładowo ból wzmaga się po stosunku – nie znalazłszy źródła dolegliwości, same kierują się na badanie MR miednicy, ponieważ liczą, że ono ostatecznie wyjaśni przyczynę bólu.

Rezonans magnetyczny dzięki swojej wysokiej rozdzielczości przestrzennej stanowi doskonałe narzędzie do oceny zarówno narządów miednicy, jak i ich stosunku do struktur nerwowych. Badanie wykonane we właściwym protokole, z uwzględnieniem odpowiednich płaszczyzn i sekwencji może w sposób bardzo precyzyjny posłużyć do oceny nerwów miednicy. Należy jednak pamiętać, że przyczyną silnych dolegliwości bólowych mogą być bardzo subtelne zmiany w układzie nerwowym, jak w przypadku miednicy choćby przyleganie struktur narządu rodnego do nerwów. Dlatego tak ważne jest zebranie przez radiologa dokładnego wywiadu klinicznego, a następnie skorelowanie go z topografią narządu rodnego i przewodu pokarmowego oraz anatomią kości krzyżowej.

Poniżej prezentujemy dwie różne sytuacje kliniczne, w których przyczyną bólu neuropatycznego były zmiany o podłożu ginekologicznym.

Opis przypadku 1