Kuldocenteza – nowatorskie spojrzenie na postępowanie z pacjentkami z powikłaniami po zabiegach wspomaganego rozrodu
dr n. med. Jacek Doniec1
lek. Jan Lewandowski2
lek. Piotr Zamora2
lek. Janusz Wojewódzki2
- Zastosowanie kuldocentezy w celach diagnostycznych i terapeutycznych u pacjentki zgłaszającej się z powodu bólów brzucha po kontrolowanej stymulacji i/lub punkcji jajników w ramach procedury zapłodnienia pozaustrojowego
- Opis zabiegu przezpochwowej punkcji wolnego płynu w zatoce Douglasa
- Kuldocenteza jako mniej inwazyjna alternatywa dla laparoskopii diagnostycznej w wybranych przypadkach klinicznych
Opis przypadku
30-letnia kobieta zadzwoniła w godzinach porannych na alarmową infolinię kliniki ze zgłoszeniem silnych bólów brzucha promieniujących do barków (ocenionych na 8 pkt według wizualnej skali analogowej [VAS – Visual Analogue Scale]) po wykonanej dzień wcześniej punkcji jajników. W wywiadzie: łagodna endometrioza otrzewnowa, niepłodność partnerska w mechanizmie ciężkiego czynnika męskiego (kryptozoospermia), stan po jednej nieskutecznej procedurze zapłodnienia pozaustrojowego (w 2023 roku) bez powikłań, brak czynników ryzyka krwawienia do jamy otrzewnej (prawidłowe wyniki badania układu krzepnięcia, zabieg punkcji przeprowadzony bez technicznych trudności), ale z czynnikami ryzyka zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS – ovarian hyperstimulation syndrome), takimi jak masa ciała 57 kg, jajniki o policystycznej morfologii.
Podczas pilnej kontroli ginekologicznej w klinice stwierdzono dużą ilość wolnego płynu w zatoce Douglasa (ryc. 1), a w badaniach laboratoryjnych łagodną niedokrwistość (liczba erytrocytów [RBC – red blood cell count] 3,61 mln/μl, hemoglobina [Hb] 11,4 g/dl, hematokryt [Ht] 32,7%), bez innych odchyleń. Pacjentkę zakwalifikowano do przezpochwowej punkcji zatoki Douglasa w krótkim znieczuleniu dożylnym. Odessano 510 ml krwistej treści. Po zabiegu pacjentka zgłosiła całkowite ustąpienie dolegliwości bólowych (1 pkt w skali VAS). Podczas kontrolnych badań ginekologicznych po zabiegu oraz w następnych dniach nie stwierdzono nagromadzenia się płynu w zatoce Douglasa. Ze względu na stan po krwawieniu do jamy otrzewnej odstąpiono od transferu w cyklu stymulowanym, więc zamrożono wszystkie uzyskane zarodki (strategia freeze-all).
Opis zabiegu
W krótkim znieczuleniu dożylnym, w osłonie antybiotykowej i pod kontrolą ultrasonograficzną sondą przezpochwową wykonano zabieg z użyciem prowadnicy do igły punkcyjnej. Po odkażeniu sromu i pochwy wprowadzono igłę do przestrzeni płynowej w zato...