Wpływ wieku mężczyzny na jego płodność i zdrowie potomstwa
prof. dr hab. n. med. Jolanta Słowikowska-Hilczer
- Wpływ starzenia się mężczyzny na zdolności prokreacyjne
- Stres oksydacyjny – główny czynnik w patofizjologii pogarszającej się czynności jąder i zmian w jakości nasienia
- Późne ojcostwo a niepowodzenia w przebiegu ciąży oraz rozwój i zdrowie potomstwa
Powszechnie wiadomo, że płodność kobiet zmniejsza się wraz z wiekiem. Kobiety rodzą się z ograniczoną pulą oocytów, które się nie namnażają, lecz ich liczba ciągle maleje aż do całkowitego wyczerpania tzw. rezerwy jajnikowej około 50 roku życia. Natomiast mężczyźni od okresu dojrzewania płciowego mają zdolność do wytwarzania nowych plemników i nie mają czasowego ograniczenia potencjału rozrodczego. Znane są przypadki starszych mężczyzn, którzy zostają biologicznymi ojcami w wieku nawet powyżej 90 lat.
W krajach wysoko rozwiniętych obserwuje się trend społeczny do posiadania dzieci w coraz starszym wieku. Mają na to wpływ m.in.: zwiększona długość życia, łatwy dostęp do środków antykoncepcyjnych, większe możliwości edukacji i kariery zawodowej, pragnienie bezpieczeństwa finansowego i poprawy statusu ekonomicznego. W ciągu ostatnich czterech dekad liczba ojców w wieku <30 lat zmniejszyła się o ponad 27%, a liczba ojców w wieku 35-49 lat wzrosła o 52-63%1.
Jednocześnie obserwuje się pogarszającą się płodność kobiet i mężczyzn. Za jeden z niekorzystnych czynników uznaje się późne rodzicielstwo. Znaczne postępy badawcze pozwoliły na lepsze zrozumienie wpływu zaawansowanego wieku mężczyzn na ich płodność i zdrowie potomstwa.
Wpływ wieku na czynność jąder
W ostatnich latach w wielu badaniach wykazano pogarszającą się z wiekiem funkcję jąder2. Stwierdzano: zaburzenie przebiegu spermatogenezy, zmniejszenie liczebności komórek płciowych i komórek Sertolego w kanalikach plemnikotwórczych oraz komórek Leydiga w gruczole śródmiąższowym jądra, zmiany degeneracyjne w komórkach germinatywnych i somatycznych oraz ich zwiększoną apoptozę, a także pogrubienie błony kanalikowej i zmniejszenie średnicy kanalików plemnikotwórczych. Skutkiem tych zmian jest zmniejszanie się objętości jąder wraz z wiekiem. Średnia objętość jąder u mężczyzn w wieku ponad 75 lat jest o 31% mniejsza niż u mężczyzn w wieku 18-40 lat.
Klinicznymi objawami pogarszającej się czynności jąder u starzejących się mężczyzn są obniżanie się stężenia testosteronu we krwi i pojawianie się objawów hipogonadyzmu, takich jak: utrata energii życiowej, uczucie zmęczenia, ospałość, obniżenie l...
U około 2% mężczyzn po 40 roku życia stwierdza się obniżone stężenie testosteronu oraz podwyższone stężenia folitropiny (FSH – follicle-stimulating hormone) i lutropiny (LH – luteinizing hormone) we krwi, co jest dodatkowym dowodem na uszkodzenie ...
