W ciągu ostatniej dekady zaobserwowano spadek ogólnego wskaźnika urodzeń w Stanach Zjednoczonych¹. Jednak wskaźnik urodzeń wśród kobiet w wieku 45-49 lat w momencie porodu wzrósł w ostatnich latach o 12%, podobnie jak wśród osób po 50 roku życia^2,3. Co najmniej od lat 70. XX wieku ciężarna w wieku 35 lat lub starsza jest klasyfikowana jako będąca w zaawansowanym wieku rozrodczym (advanced maternal age). Podany wiek został ustalony na podstawie danych wskazujących na zmniejszenie płodności i zwiększone ryzyko anomalii genetycznych u osób ≥35 lat w momencie porodu⁴. Dane z nowszych badań wskazują jednak, że nie ma wyraźnej granicy wieku, w którym zmienia się ryzyko zajścia w ciążę. Raczej wraz z wiekiem matki wzrasta również potencjalne ryzyko^5-7. Z grupy ciężarnych w zaawansowanym wieku rozrodczym wyodrębniono podgrupę rodzących w bardzo zaawansowanym wieku (very advanced maternal age) lub pacjentek, które w momencie porodu mają 45 lat. Coraz częściej jednak w badaniach ciężarne są grupowane według wieku w odstępach 5-letnich: 35-39 lat, 40-44 lata, 45-49 lat oraz ≥50 lat. W niniejszej dyskusji będziemy się koncentrować na kobietach znajdujących się w górnej granicy wieku w momencie porodu – 50 lat lub starszych.

Chociaż średni wiek rodzenia dzieci znacznie wzrósł, bezwzględna liczba osób decydujących się na macierzyństwo w wieku powyżej 50 lat pozostaje niska. W 2022 roku w Stanach Zjednoczonych wskaźnik urodzeń wśród osób w wieku 50-54 lat wyniósł 1,2 na 10 000 osób w porównaniu z 1 w 2021 roku. W 2024 roku odnotowano 1230 urodzeń wśród kobiet w wieku 50 lat i starszych, a w 2021 roku 1041 urodzeń². Dla porównania w 1997 roku liczba urodzeń w tej grupie wiekowej wynosiła 144.

Pierwszy zgłoszony przypadek pacjentki położniczej w starszym wieku został opisany w 1917 roku i chociaż częstość występowania ciąży w tej populacji się zwiększa, publikacje na ten temat są nadal nieliczne⁸. Niniejszy artykuł zawiera przegląd sugestii dotyczących optymalnej opieki prenatalnej, okołoporodowej i poporodowej nad kobietami, które zdecydowały się zajść w ciążę po 50 roku życia.

Opieka prekoncepcyjna

Nie można prowadzić dyskusji na temat ciąży w późniejszych latach życia bez uprzedniego przyznania, że często nie byłoby takiej możliwości bez postępu, jaki dokonał się w medycynie reprodukcyjnej, w szczególności w zakresie donacji oocytów i zapło...