Temat numeru
Identyfikacja i leczenie pacjentek ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi
Versha Pleasant, MD, MPH
Amanda Manorot, MD
Mark D. Pearlman, MD
- Czynniki ryzyka rozwoju raka piersi
- Ocena ryzyka zachorowania na raka piersi
- Przegląd interwencji terapeutycznych i profilaktycznych stosowanych u kobiet z podwyższonym ryzykiem rozwoju raka piersi
Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem inwazyjnym w Stanach Zjednoczonych, na który cierpi 1 na 8 kobiet1. Niezwykle ważne jest, aby lekarze posiadali aktualną wiedzę medyczną umożliwiającą identyfikację osób z grupy wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi. W niniejszym artykule przedstawiono, w jaki sposób ginekolodzy-położnicy mogą identyfikować pacjentki wysokiego ryzyka wystąpienia raka piersi oraz udzielać porad dotyczących badań przesiewowych w kierunku raka piersi, profilaktyki i metod ograniczających ryzyko rozwoju tego nowotworu.
Ocena ryzyka
Według National Comprehensive Cancer Network (NCCN) i American College of Radiology (ACR) wszystkie kobiety powinny do 25 roku życia zostać poddane ocenie ryzyka zachorowania na raka piersi2,3. W wielu gabinetach lekarskich ocena ryzyka rozwoju raka piersi w ciągu całego życia nie jest jednak przeprowadzana rutynowo. Chociaż nie ma ustalonego uniwersalnego scenariusza klinicznego, według którego należy przeprowadzić taką ocenę, dogodnym momentem są rutynowe wizyty kontrolne i wizyty, podczas których pacjentki zgłaszają się z dolegliwościami dotyczącymi piersi. Należy również rozumieć, że ocena ryzyka jest procesem ciągłym, który można powtarzać, ponieważ ryzyko może się zmieniać w czasie.
Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi obejmują:
- gęste utkanie piersi
- wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki (<12 lat)
- późną menopauzę (>55 lat)
- brak potomstwa lub późny wiek pierwszego porodu zakończonego urodzeniem żywego dziecka (>30 lat)
- aktualne stosowanie hormonalnej terapii zastępczej w celu łagodzenia objawów menopauzy
- wiek >65 lat
- zmiany wysokiego ryzyka w piersi w wywiadzie (takie jak atypowa hiperplazja lub rak zrazikowy in situ [LCIS – lobular carcinoma in situ])
- wysokie dawki promieniowania jonizującego na klatkę piersiową w wywiadzie4.
Jednym z najważniejszych czynników ryzyka jest występowanie raka piersi w rodzinie, co może zwiększać ryzyko rozwoju tego nowotworu nawet 3,6-krotnie5.
Ocenę ryzyka zachorowania na raka piersi rozpoczyna się od zebrania wywiadu rodzinnego obejmującego trzy pokolenia. Powinny być w nim uwzględnione wszystkie nowotwory występujące u wszystkich osób, niezależnie od płci, w rodzinie ze strony zarówno...
- występowanie wielu przypadków raka piersi w wywiadzie osobistym lub rodzinnym (szczególnie w rodzinie po tej samej stronie)
- rak piersi o wczesnym początku (w wieku ≤50 lat)
- rak jajnika
- rak trzustki
- rak piersi u mężczyzn
- występowanie potrójnie ujemnego raka piersi w każdym wieku.