Kompendium aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczących terapii płodu z 2024 roku
prof. dr hab. n. med. Przemysław Kosiński
Adres do korespondencji:
prof. dr hab. n. med. Przemysław Kosiński
Oddział Kliniczny Położnictwa, Perinatologii, Ginekologii i Rozrodczości,
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa
e-mail: pkosinski@wum.edu.pl
- Streszczenie rekomendacji Sekcji Terapii Płodu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczących terapii płodu
- Współcześnie stosowane metody terapii wewnątrzmacicznej
- Przegląd wybranych wad rozwojowych płodu – kryteriów ich rozpoznawania i chirurgicznych metod leczenia
Dynamiczny rozwój perinatologii, w tym w szczególności szybko ewoluującej terapii płodu, wymaga ciągłego aktualizowania wiedzy i standardów postępowania. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników stanowią odpowiedź na tę potrzebę – zawierają aktualne rekomendacje dotyczące postępowania w wybranych wadach rozwojowych płodu, opierając się na zasadach medycyny opartej na faktach (EBM – evidence-based medicine)1. Nadrzędnym celem tego dokumentu jest uniknięcie podejmowania decyzji o przeprowadzeniu zabiegów oraz kwalifikacji do leczenia wyłącznie na podstawie własnych doświadczeń. Omówiono w nim diagnostykę wad rozwojowych płodu i metody leczenia interwencyjnego, takie jak: laserowa ablacja anastomoz łożyskowych, wewnątrzmaciczne operacje rozszczepu kręgosłupa, fetoskopowa okluzja tchawicy i inne, a także wskazano kryteria kwalifikacji do zabiegu oraz potencjalne związane z nim korzyści i ryzyko. Dokument ten zawiera zbiór wytycznych opracowanych przez Sekcję Terapii Płodu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Ma na celu usystematyzowanie wiedzy i wsparcie lekarzy w podejmowaniu decyzji dotyczących interwencji prenatalnych.
Niniejszy artykuł stanowi zwięzłe streszczenie rekomendacji Sekcji Terapii Płodu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, nie było zatem możliwe omówienie szczegółowo wszystkich aspektów opisanych w oryginalnym dokumencie. W celu pogłębienia wiedzy na temat zabiegów z zakresu terapii płodu zachęcam Państwa do zapoznania się z pełną wersją rekomendacji.
Wielowodzie
Wielowodzie definiuje się jako nadmierną objętość płynu owodniowego, ocenianą ultrasonograficznie (indeks płynu owodniowego [AFI – amniotic fluid index] ≥24 cm lub maksymalna kieszonka płynu [MVP – maximal vertical pocket] ≥8 cm). Kluczowe jest ustalenie przyczyny wielowodzia, w tym wykluczenie wad płodu i chorób matki. W przypadkach ciężkiego wielowodzia zaleca się amnioredukcję w celu zmniejszenia objętości płynu owodniowego do AFI 15-20 cm lub MVP <8 cm. Kontrola po zabiegu powinna odbywać się co 1-2 tygodnie. W łagodnych przypadkach rokowanie jest dobre, natomiast w ciężkich przypadkach zależy od przyczyny wielowodzia i skuteczności terapii.
Podczas porodu należy kontrolować położenie płodu, ponieważ nadmiar płynu sprzyja zmianie położenia płodu na miednicowe lub poprzeczne. Dodatkowo samoistne pęknięcie błon płodowych może spowodować wypadnięcie pępowiny lub oddzielenie łożyska. Aby ...
Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:
Małowodzie
Małowodzie, czyli zmniejszona ilość płynu owodniowego, <<<|Tabela 1>>>jest rozpoznawane przy AFI ≤5 cm lub MVP ≤2 cm. Etiologia małowodzia obejmuje: wady [...]
Nieimmunologiczny obrzęk płodu
Nieimmunologiczny obrzęk płodu (NIHF – non-immune hydrops fetalis) charakteryzuje się nagromadzeniem płynu w co najmniej dwóch przestrzeniach pozanaczyniowych. Postępowanie obejmuje szczegółową [...]
Choroba hemolityczna płodu
Mimo stosowania śródciążowej profilaktyki immunologicznej, polegającej na podawaniu immunoglobuliny anty-D kobietom Rh-ujemnym bez przeciwciał anty-D, immunizacja antygenem D jest główną przyczyną [...]
Wrodzona przepuklina przeponowa
Wrodzona przepuklina przeponowa (CDH – congenital diaphragmatic hernia) polega na przemieszczeniu się narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej. Diagnostyka tej wady [...]
Sekwestracja płuca
Sekwestracja płuca (BPS – bronchopulmonary sequestration) to obecność guza zbudowanego z niefunkcjonalnego fragmentu układu oddechowego, który pozostaje bez komunikacji z prawidłowym [...]
Wrodzone zwyrodnienie dróg oddechowych
Nieprawidłowości w echostrukturze płuc płodu, takie jak wrodzone zwyrodnienie dróg oddechowych (CPAM), występują z częstością 1 na 4000 ciąż. CPAM to [...]
Potworniak okolicy krzyżowej płodu
W diagnostyce potworniaków płodu kluczowe znaczenie mają ultrasonografia i określenie struktury guza. Zazwyczaj guzy są zlokalizowane w linii środkowej ciała, najczęstsze [...]
Przepuklina oponowo-rdzeniowa
Przepuklina oponowo-rdzeniowa (MMC – myelomeningocele) płodu to wada dysraficzna rdzenia i kanału kręgowego polegająca na niepełnym zamknięciu kręgosłupa oraz elementów otaczających [...]
Zespół przetoczenia między płodami
Zespół przetoczenia między płodami (TTTS) jest powikłaniem ciąż jednokosmówkowych, w których przynajmniej dwa płody posiadają wspólne łożysko. Diagnoza TTTS opiera się [...]
Selektywna hipotrofia w ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej
Selektywne ograniczenie wewnątrzmacicznego wzrastania jednego z płodów (sFGR – selective fetal growth restriction) to sytuacja kliniczna, gdy jeden z płodów w [...]
Zespół odwróconej perfuzji tętniczej
Zespół odwróconej perfuzji tętniczej (TRAP) rozwija się w ciążach jednokosmówkowych z powodu nieprawidłowych anastomoz tętniczo-tętniczych w łożysku, które powodują przepływ krwi [...]
Sekwencja anemia–policytemia
Sekwencja anemia–policytemia (TAPS – twin anemia-polycythemia sequence) jest rzadkim powikłaniem ciąży bliźniaczej (lub wyższej krotności) jednokosmówkowej. Jest formą przewlekłego przecieku płodowo-płodowego [...]
Komentarz
W trosce o zapewnienie najwyższej jakości opieki nad płodem i matką Sekcja Terapii Płodu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników przygotowała wytyczne, [...]
