Choroby naczyń

Redaktorzy działu: prof. dr hab. n. med. Piotr Pruszczyk Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
dr hab. n. med. Tomasz Urbanek Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyń SUM, Katowice

Kopeptyna w diagnostyce i ocenie rokowania chorób układu krążenia

Anna Wyzgał, Piotr Pruszczyk

Adres do korespondencji: lek. Anna Wyzgał Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo-Zatorowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny ul. Lindleya 4, 02-005 Warszawa

e-mail: ania-wwa@o2.pl

Kardiologia po Dyplomie 2013; 12 (10): 27-32

Wprowadzenie

Wazopresyna jest jednym z ważniejszych hormonów biorących udział w regulacji układu krążenia. Niestety, mimo jej istotnej roli w patogenezie chorób sercowo-naczyniowych m.in. w przewlekłej niewydolności serca, pomiar jej stężenia we krwi nie znalazł praktycznego zastosowania. Wynika to między innymi z krótkiego okresu półtrwania (ok. 25 minut) i jej interakcji z płytkami krwi. Wprowadzenie w ostatnim czasie do klinicznego zastosowania oznaczenia stężenia kopeptyny, tj. C-końcowej części prowazopresyny, uwalnianej razem z wazopresyną pozwoliło na lepsze poznanie roli wazopresyny w chorobach układu krążenia. W obecnej pracy przedstawiono aktualne dane dotyczące znaczenia kopeptyny w diagnostyce i ocenie rokowania chorób układu krążenia.

Synteza i uwalnianie wazopresyny i kopeptyny

Kopeptyna została odkryta przez Holwerda jako glikozylowy 39 aminopeptyd z bogatym w leucynę rdzeniem (rycina). Jest to C-końcowa część prowazopresyny, która jest uwalniana razem z wazopresyną. W odróżnieniu od wazopresyny kopeptyna jest bardzo stabilna w osoczu nawet w pokojowej temperaturze oraz jest łatwa do oznaczania. Zarówno wazopresyna, jak i kopeptyna powstają z prowazopresyny w ilościach równomolarnych. Substancje te są produkowane i uwalniane w dwóch mechanizmach. W pierwszym i podstawowym procesie uwalniania prekursor prowazopresyny, czyli preprowazopresyna, jest produkowany w wielkokomórkowych neuronach jądra nadwzrokowego i przykomorowego podwzgórza. Po aksonalnym transporcie do tylnego płata przysadki mózgowej prowazopresyna w czteroetapowym kaskadowym procesie enzymatycznym uzyskuje bioaktywną strukturę dojrzałej wazopresyny. Dodatkowo pod wpływem hemodynamicznych i osmotycznych bodźców powstaje neurofizyna II oraz nieaktywna stabilna w osoczu kopeptyna. Wazopresyna, neurofizyna II i kopeptyna są uwalniane przez przysadkę w równomolarnych ilościach. W drugim mechanizmie uwalniania prekursor białkowy jest syntetyzowany w drobnokomórkowych neuronach podwzgórza, w rejonie, gdzie jest uwalniany hormon kortykotropowy. Wazopresyna powstająca w tym mechanizmie jest następnie uwalniana do krążenia wrotnego przysadki na wyniosłości środkowej oraz działa pośrednio na komórki endokrynne gruczołu przysadkowego.

Mechanizm działania wazopresyny

Wydzielanie wazopresyny jest pobudzane przez wzrost osmolalności osocza i płynu mózgowo-rdzeniowego, hipowolemię lub przez angiotensynę II. Natomiast spadek osmolalności osocza lub hiperwolemia hamują jej wydzielanie. Wazopresyna wywiera obwodowe ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Synteza i uwalnianie wazopresyny i kopeptyny

<<>>Kopeptyna została odkryta przez Holwerda jako glikozylowy 39 aminopeptyd z bogatym w leucynę rdzeniem (rycina). Jest to C-końcowa część prowazopresyny, która jest [...]

Skutki nadmiaru lub niedoboru wazopresyny

Od lat znamy efekty zaburzeń związanych z nadmiarem lub niedoborem wazopresyny [1]. Niedobór hormonu antydiuretycznego lub brak jego działania powoduje moczówkę prostą. [...]

Kopeptyna u osób zdrowych

Jak wspominano sama kopeptyna nie wywiera istotnego działania. Należy podkreślić, że kopeptyna jest łatwa do oznaczania ex vivo, a ponieważ jest [...]

Niewydolność serca

U chorych z przewlekłą niewydolnością serca dochodzi do wzrostu stężenia wazopresyny, która przez receptory V1 wywiera działanie naczynioskurczowe i powoduje wzrost [...]

Ostre zespoły wieńcowe

Szczególnie interesujące są obserwacje dotyczące stężenia kopeptyny we krwi u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi (OZW). U 980 pacjentów po ostrym zespole [...]

Udar niedokrwienny mózgu

Oprócz omówionych powyżej powiązań stężeń kopeptyny z chorobami serca, kopeptyna wydaje się odgrywać także istotną rolę w diagnostyce i ocenie rokowania [...]

Inne stany kliniczne

Podwyższone stężenia kopeptyny we krwi obserwowano u chorych z posocznicą lub we wstrząsie septycznym. Innymi stanami potencjalnie zwiększającymi stężenie kopeptyny są: [...]

Podsumowanie

Na podstawie przesłanek patofizjologicznych oraz wyników dotychczasowych badań wydaje się, że oznaczenie stężenia kopeptyny we krwi może być pomocne w diagnostyce, [...]
Do góry