Wprowadzenie

Niewydolność serca (NS) jest przewlekłą postępującą chorobą o niekorzystnym rokowaniu. W krajach rozwiniętych występuje u ok. 1-2% dorosłych, przy czym u osób w wieku ≥70 lat odsetek ten wynosi ≥10% [1]. Postępy w leczeniu NS na przestrzeni ostatnich lat sprawiły, że śmiertelność wewnątrzszpitalna w tej populacji znacznie się zmniejszyła. Z drugiej strony coraz skuteczniejsze metody terapii choroby wieńcowej, wad zastawkowych czy nadciśnienia tętniczego spowodowały, że zmienił się profil pacjentów oddziałów kardiologicznych – coraz częściej są to chorzy z niewydolnością serca i w podeszłym wieku, z licznymi chorobami współistniejącymi i czynnikami ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych.

Do pierwszego rozpoznania NS dochodzi zazwyczaj w warunkach szpitalnych i stanowi ono 75% wszystkich jej rozpoznań. Leczenie szpitalne tych chorych to aż 70% kosztów leczenia tej grupy pacjentów. Niewątpliwie istotne znaczenie w tym kontekście mają ponowne hospitalizacje. Szacowane wskaźniki różną się znacznie między badaniami, można jednak przyjąć, że ryzyko 30-dniowej ponownej hospitalizacji pacjenta z NS wynosi nawet 30%, a w najbardziej zaawansowanych stadiach NS – 50% [2,3]. Według danych europejskich przewiduje się, że liczba hospitalizacji pacjentów z NS zwiększy się do 2020 roku o 12-34% [4]. Dlatego określenie czynników prognostycznych ponownych hospitalizacji jest tematem niezwykle istotnym. Wypracowanie odpowiedniego modelu stratyfikacji ryzyka pacjentów z NS pozwoli zidentyfikować chorych bardziej zagrożonych, a więc wymagających bardziej intensywnego leczenia [5]. Nowe biomarkery funkcji nerek, dotychczas najlepiej znane z roli w szybkiej identyfikacji ostrego uszkodzenia nerek, wydają się obiecującymi wskaźnikami prognostycznymi w tej populacji chorych.

Stratyfikacja ryzyka u pacjentów z niewydolnością serca

Z jednej strony epizod ostrej niewydolności serca obarczony jest znaczną śmiertelnością, z drugiej zaś pacjenci z ostrą NS szczególnie często są ponownie hospitalizowani. Na pytania, czy chorego hospitalizować, czy zintensyfikować jedynie leczenie w trybie ambulatoryjnym, którzy pacjenci hospitalizowani są grupą osób bardziej zagrożoną niekorzystnym przebiegiem NS, nadal nie ma jasnej odpowiedzi. Wstępna diagnostyka ostrej NS, stratyfikacja ryzyka, zalecenia odnośnie kontynuowania leczenia w trybie ambulatoryjnym lub przyjęcia do szpitala oraz wybór odpowiedniego oddziału odbywają się najczęściej w oparciu o lokalną praktykę, wiedzę i doświadczenie lekarza.