Szanowni Państwo, drodzy Czytelnicy!

Dokładnie rok temu po wakacjach opisywałem różne, niekiedy dość dziwne zapisy EKG. Był to taki mały test na powakacyjny rozruch. W kolejnych miesiącach snuliśmy rozważania na temat bloków zatokowo-przedsionkowych, przedsionkowo-komorowych, śródkomorowych oraz omawialiśmy interwencje kardiowertera-defibrylatora. Były to tematy trudniejsze, ale zawierały zawsze najbardziej podstawowe informacje, bez których znajomości nie uda się przeprowadzić właściwej i pełnej interpretacji zapisu EKG. Często bywa tak, że koncentrując się na jednym fragmencie zapisu lub jakiejś nieprawidłowości, pomijamy inną, mniej widoczną. Oczywiście taki opis jest niepełny, a tym samym nieprawidłowy. Niekiedy nasze niedopatrzenie jest mało istotne, ale trudno o tym mówić na egzaminie. Może być ono również ważne dla pełnego rozpoznania.

Pomyślałem, że dobrze byłoby przypomnieć schemat opisu EKG. Dla nowych Czytelników będzie to być może nowa i cenna informacja. Przede wszystkim pamiętajmy o tym, że interpretujemy cały zapis, opierając się na analizie wszystkich występujących w nim pobudzeń. Staramy się też trzymać pewnego schematu opisu. Pozwoli to na zminimalizowanie prawdopodobieństwa popełnienia błędu. Schemat ten opisywałem już w „Kardiologii po Dyplomie” [2013;12(12):55-8]. Obejmuje on 10 punktów, których kolejność jest ściśle określona i powinna być przestrzegana.

1. Jaki jest rytm wiodący (lub rytmy) widoczny w zapisie oraz jaka jest jego (ich) częstotliwość?
2. Jaka jest oś elektryczna serca (jeśli można ją określić)?
3. Jaka jest morfologia załamków P? Czy występują zaburzenia przewodzenia zatokowo-przedsionkowego?
4. Jaki jest czas trwania PQ? Jaki jest związek załamków P z zespołami QRS (ocena zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego)?
5. Jaki jest czas trwania zespołów QRS? Czy obecne są zaburzenia przewodzenia śródkomorowego?
6. Jaka jest amplituda składowych zespołu QRS? Czy obecne są cechy przerostu komór?
7. Czy obecne są cechy martwicy? Czy są obecne załamki Q lub redukcja załamków R?
8. Czy obecne są zmiany w przebiegu odcinka ST: uniesienia, obniżenia, zmiany morfologii załamków T? Jaki jest czas trwania odstępu QT?
9. Jaka arytmia występuje w zapisie?
10. Jaki jest tryb stymulacji (u pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca lub ICD/CRT)? Czy widoczne są cechy nieprawidłowego działania urządzenia?