Kardiowersja

lek. Wojciech Majda
prof. dr hab. n. med. Mariusz Pytkowski

II Klinika Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii, Warszawa

Adres do korespondencji: lek. Wojciech Majda, II Klinika Choroby Wieńcowej, Instytut Kardiologii, ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa.

Kardiowersja polega na przywróceniu rytmu zatokowego u chorych z tachyarytmiami nadkomorowymi i komorowymi. Wyróżnia się kardiowersję farmakologiczną oraz elektryczną. Przywrócenie prawidłowego rytmu jest także możliwe w trakcie zabiegu przezskórnej lub chirurgicznej ablacji. Niestabilni hemodynamicznie pacjenci kwalifikowani są do pilnej kardiowersji elektrycznej w celu natychmiastowego przerwania arytmii. W przypadku migotania i trzepotania przedsionków w zależności od czasu trwania arytmii pacjenci mogą być poddani kardiowersji farmakologicznej lub elektrycznej, po wcześniejszym odpowiednim przygotowaniu, które obejmuje przede wszystkim skuteczną terapię przeciwkrzepliwą oraz leczenie antyarytmiczne zwiększające prawdopodobieństwo utrzymania rytmu zatokowego po skutecznym zabiegu.

Rys historyczny

Pierwsze doniesienia o zastosowaniu defibrylacji na modelu zwierzęcym sięgają 1899 r., kiedy to dwaj fizjolodzy – J.L. Prevost i F. Batelli – za pomocą prądu elektrycznego wywołali migotanie komór, które następnie przerwali kolejnym impulsem.1 W 1947 r. w trakcie operacji torakochirurgicznej profesor C.S. Beck przerwał migotanie komór dzięki energii elektrycznej prymitywnego defibrylatora wykorzystującego prąd zmienny (AC – alternating current).2 Następnie w 1952 r. N.L. Gurvich skonstruował komercyjny jednofazowy defibrylator do stosowania przezklatkowego, który wykorzystywał prąd stały (DC – direct current).3

Pierwsze zastosowanie defibrylatora w migotaniu przedsionków miało miejsce w 1959 r., kiedy A. Vishnevskii i B. Tsukerman przeprowadzili bezpośrednią kardiowersję migotania przedsionków w trakcie operacji kardiochirurgicznej u pacjenta, u którego stwierdzono występowanie arytmii od 3 lat. W kolejnym roku ci sami badacze wykonali pierwszą kardiowersję zewnętrzną – przez klatkę piersiową.4

Niebagatelne znaczenie dla rozwoju elektroterapii zaburzeń rytmu serca miały prace B. Lowna i jego współpracowników, które doprowadziły do skonstruowania jednofazowego defibrylatora z sinusoidalnym impulsem defibrylującym, tzw. falą Lowna. Co więcej, Lown wprowadził pojęcie „kardiowersja” do terminologii medycznej.5 Dalsze prace nad udoskonaleniem technik defibrylacji doprowadziły do zastąpienia defibrylatorów jednofazowych przez urządzenia dwufazowe.6

Dynamiczny rozwój metod elektroterapii zaburzeń rytmu serca był w dużej mierze podyktowany niewystarczającymi możliwościami farmakoterapii. Opisane przez W. Witheringa w drugiej połowie XVIII w. działanie naparstnicy jako środka medycznego o szcze...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja kardiowersji

Kardiowersja farmakologiczna polega na przywróceniu rytmu zatokowego za pomocą wybranych leków antyarytmicznych, głównie z grupy IA, IC oraz III według klasyfikacji [...]

Kwalifikacja i przygotowanie do zabiegu kardiowersji

Przygotowanie do zabiegu kardiowersji dotyczy pacjentów w stabilnym stanie, u których czasowe odstąpienie od przywrócenia rytmu zatokowego nie wpłynie na rokowanie. [...]

Kardiowersja farmakologiczna

W przypadku pacjentów ze stabilnym hemodynamicznie SVT w celu przerwania arytmii i przywrócenia rytmu zatokowego powinno się rozważyć w pierwszej kolejności [...]

Kardiowersja elektryczna

Skuteczność kardiowersji elektrycznej jest wysoka i w wybranych grupach pacjentów sięga nawet powyżej 90%.9,50 Główny problem polega na wyborze odpowiedniej energii [...]

Kardiowersja zabiegowa

Kardiowersja zabiegowa w trakcie ablacji przezcewnikowej, najczęściej prądem o wysokiej częstotliwości (RFA – radiofrequency catheter ablation), może być stosowana u chorych [...]

Powikłania po kardiowersji elektrycznej

Przewaga fal dwufazowych polega głównie na możliwości stosowania niższych wartości energii w trakcie kardiowersji i defibrylacji, co ogranicza powikłania zabiegów, głównie [...]

Terapia po kardiowersji

Trudnym problemem klinicznym po skutecznym zabiegu kardiowersji MP jest długotrwałe utrzymanie rytmu zatokowego. W praktyce klinicznej obserwuje się częste nawroty arytmii, [...]
Do góry