Badania epidemiologiczne wskazują na rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego. W krajach wysoko uprzemysłowionych dotyczy ono 25-50% populacji dorosłych. W Polsce choruje 29-36%, a wśród osób po 65 r.ż. aż ¾ populacji.

Wprowadzenie

Prognozuje się, że w 2035 r. nadciśnienie tętnicze (NT) będzie miał co drugi dorosły Polak. W terapii NT bardzo duże znaczenie ma leczenie niefarmakologiczne, obejmujące modyfikację stylu życia, w tym sposobu odżywiania.¹

Zmniejszenie masy ciała

Nadwaga i otyłość to czynniki rozwoju nadciśnienia tętniczego.² Badania kliniczne (z niewielkimi wyjątkami) potwierdzają wpływ zmniejszenia nadmiernej masy ciała na obniżenie ciśnienia tętniczego. Co ważne, obniżenie to obserwuje się już przed osiągnięciem prawidłowej masy ciała, także u osób, które tylko częściowo osiągnęły oczekiwany cel w odchudzaniu.³ W metaanalizie badań poświęconych ocenie wpływu zmniejszenia masy ciała na redukcję wartości ciśnienia tętniczego stwierdzono, że średnie zmniejszenie nadmiernej masy ciała o 4 kg skutkowało obniżeniem ciśnienia skurczowego od 1,8 do 4,5 mmHg, a rozkurczowego – od 1,5 do 3,2 mmHg.⁴ Im większa jest redukcja nadmiernej masy ciała, tym bardziej obniża się ciśnienie tętnicze.³

Podaż soli

Zwiększenie podaży soli w diecie wpływa na podwyższenie ciśnienia tętniczego, a zmniejszenie jej ilości na jego obniżenie. Sód jest niezbędnym składnikiem mineralnym potrzebnym do utrzymania objętości krwi, równowagi kwasowo-zasadowej, przekaźnictwa nerwowego i prawidłowego funkcjonowania komórek organizmu. Minimalne dobowe zapotrzebowanie na ten pierwiastek wynosi 200-500 mg.⁵

Zgodnie z danymi z całego świata przeciętne spożycie sodu znacznie przekracza rekomendowaną przez WHO ilość 2 g/24 h (co odpowiada 5 g soli dziennie).² Na jego spożycie wpływają w dużej mierze czynniki kulturowe i zwyczaje żywieniowe. Głównym źródłem sodu w diecie Polaków są: sól kuchenna (38%), pieczywo (22%), mięso i przetwory (19%). Występuje on również w dużych ilościach w produktach wysoko przetworzonych i zawierających glutaminian sodu.⁶ Podczas badania NHANES 2005-2010 zaobserwowano, że każdy dodatkowy 1 g sodu odpowiada podniesieniu ciśnienia skurczowego o 1,04 mmHg.⁷

Metaanaliza badań dotyczących wpływu sodu na zdrowie wykazała, że zmniejszenie spożycia sodu u dorosłych obniża skurczowe ciśnienie tętnicze o 3,39 mmHg, a rozkurczowe o 1,54 mmHg.5 Ponadto gdy spożycie sodu jest mniejsze niż 2 g/24 h w porównaniu...

Badania wskazują, że zmniejszenie podaży soli o 3 g/24 h u osób z nadciśnieniem tętniczym pozwala na obniżenie ciśnienia tętniczego skurczowego o 3,6-5,6 mmHg i rozkurczowego o 1,9-3,2 mmHg, a u osób bez nadciśnienia tętniczego odpowiednio o 1,8-3...