Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!

W poprzednich odsłonach działu „Przypadki EKG” wielokrotnie poruszane były zagadnienia dotyczące zaburzeń przewodzenia zatokowo-przedsionkowego, przedsionkowo-komorowego czy wreszcie śródkomorowego. We wszystkich przypadkach problem dotyczył większego lub mniejszego upośledzenia przepływu impulsów elektrycznych przez jakiś odcinek układu bodźcoprzewodzącego serca. Są jednak sytuacje, w których przewodzenie jest szybsze i dochodzi do niego w strukturach znajdujących się poza układem przewodzącym. Z taką sytuacją mamy do czynienia w zespole preekscytacji. Jest to wrodzona nieprawidłowość polegająca na występowaniu drogi lub dróg dodatkowych, stanowiących przedłużenie mięśniówki przedsionków, które łączą się z mięśniówką komór, omijając całą tkankę włóknistą oddzielającą przedsionki od komór, w tym łącze przedsionkowo-komorowe.

Oczywiście przewodzenie przez te drogi (szlaki) dodatkowe może następować zarówno w kierunku zstępującym (z przedsionka do komory), jak i wstępującym (z komory do przedsionka). U osoby z czynnym przewodzeniem przez drogę dodatkową w zapisie EKG możemy zobaczyć obraz preekscytacji – pobudzenie dociera do komór zarówno przez fizjologiczny układ przewodzący, jak i szlak dodatkowy. Prowadzi to do powstania mniej lub bardziej zniekształconego zespołu QRS (ryc. 1).

W początkowej części zespołu widoczna jest fala delta powstająca na skutek wcześniejszej aktywacji komory impulsami płynącymi przez drogę dodatkową, wyprzedzającymi pobudzenie mięśniówki impulsem płynącym normalnie drogami fizjologicznymi (łącze przedsionkowo-komorowe i odnogi pęczka Hisa). Wielkość i polaryzacja fali delta zależą więc od szybkości przewodzenia w szlaku dodatkowym i jego lokalizacji (ryc. 2). Oczywiście przedwczesne pobudzenie części mięśniówki komory i częściowe ominięcie przewodzenia fizjologicznego musi skutkować pojawieniem się drugiej i trzeciej typowej cechy – skrócenia czasu trwania odcinka PQ i obecnością wtórnych zmian repolaryzacji. W niektórych sytuacjach początek pobudzania komór jest tak szybki, że odcinka PQ po prostu nie ma (overt pre-excitation) (ryc. 3).