prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior

Szanowni Państwo,

Koleżanki i Koledzy!

Właśnie zakończył się XXII Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Krakowie i mam nadzieję, że znakomita większość czytelników „Kardiologii po Dyplomie” w nim uczestniczyła. Kongres obfitował w najnowsze informacje z niedawnego Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Monachium. Przedstawiono cztery nowe rekomendacje i nową definicję zawału, najnowsze wyniki badań klinicznych i rejestrów oraz podsumowanie osiągnięć polskiej kardiologii w ostatnim roku. Mogliśmy też zapoznać się z wkraczającymi do terapii innowacyjnymi technikami, a także dwoma programami koordynowanej opieki: 1) u chorych po zawale serca (KOS) z rocznym podsumowaniem oraz 2) projektem pilotażowego programu opieki nad chorymi z niewydolnością serca (KONS).

Tematem niniejszego numeru „Kardiologii po Dyplomie” jest burza elektryczna. To stan bezpośredniego zagrożenia życia, wymagający natychmiastowej hospitalizacji, polegający na wystąpieniu co najmniej trzech epizodów tachyarytmii komorowych w ciągu 24 godzin (wymagających interwencji wszczepionego defibrylatora lub wykonania kardiowersji/defibrylacji zewnętrznej), bądź utrzymywanie się częstoskurczu komorowego. W postępowaniu najważniejsze jest usunięcie potencjalnie odwracalnej przyczyny wywołującej. Autorzy ze Śląskiego Centrum Chorób Serca z Zabrza (dr Stanisław Morawski i wsp.) prezentują zasady postępowania w takich przypadkach, ze szczególnym akcentem położonym na leczenie interwencyjne w postaci ablacji ogniska arytmii oraz programowania detekcji i terapii arytmii w urządzeniach wszczepialnych. Opisują także nowe metody blokady układu współczulnego mające redukować gotowość arytmiczną. Chory z burzą elektryczną wymaga najczęściej przekazania do ośrodka referencyjnego.

Pozostając w temacie arytmii polecam zapoznanie się z opracowaniem kolegów z Łodzi i Zakopanego (dr Irmina Urbanek i wsp.) na temat farmakoterapii arytmii wg konsensusu EHRA 2018.

Niewydolność serca to chyba najaktualniejszy temat w ostatnich kilku latach. Mówimy już o epidemii, gdy liczba chorych na niewydolność serca w Polsce zbliża się do miliona. Jak zapobiec tej epidemii? Najważniejsze są wczesne diagnozowanie i leczenie schorzeń prowadzących do niewydolności serca, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, cukrzyca, otyłość. Innym bardzo ważnym działaniem jest wczesne wykrywanie dysfunkcji serca, pozwalające zapobiec wystąpieniu dekompemsacji krążenia lub ją opóźnić. O tym, które z markerów biochemicznych mogą być przydatne w ocenie rokowniczej, traktuje artykuł zespołu z Poznania (dr Aneta Klotzka i prof. Ewa Straburzyńska-Migaj).

Niewydolność serca najczęściej ma etiologię wieńcową, a pacjent ma za sobą operacje pomostowania wieńcowego, kilkakrotne implantacje stentów dowieńcowych, wszczepiony defibrylator, niekiedy z funkcją resynchronizacyjną, i czasem zabieg założenia klipsów na zastawce mitralnej. Co jeszcze możemy zaoferować takiemu choremu oprócz optymalnej farmakoterapii? W artykule dr. Pawła Litwińskiego i prof. Mariusza Kuśmierczyka z Instytutu Kardiologii w Warszawie znajdziemy informacje o aktualnych wskazaniach do przeszczepu serca, a także o coraz częściej stosowanych systemach do krótko- i długoterminowego wspomagania komór .

Kwas moczowy jest znanym od dawna czynnikiem ryzyka schorzeń układu sercowo-naczyniowego, często jednak bagatelizujemy jego znaczenie i zbyt rzadko oznaczamy jego stężenie, a stosowane dawki leków są z reguły niewystarczające do osiągnięcia celu terapeutycznego. Doktor Marcin Wełnicki i prof. Artur Mamcarz wskazują na patofizjologię i postępowanie w hiperurykemii wg aktualnych wytycznych.

Migotanie przedsionków (AF) należy do najczęstszych arytmii serca, a badanie echokardiograficzne jest najczęściej stosowaną metodą obrazową. O tym, jak wykorzystywać tę metodę u chorych z AF, dowiemy się z artykułu dr Krystyny Guzek i wsp. z IK w Warszawie.

Izolowane skurczowe nadciśnienie tętnicze występuje najczęściej u starszych pacjentów. Zdarza się jednak niekiedy u młodych osób. Czy w tak zdefiniowanej populacji należy wdrażać leczenie hipotensyjne? Jaka jest rola pomiarów ciśnienia centralnego? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w opracowaniu dr hab. Agnieszki Olszaneckiej i wsp. z Krakowa.

Nie wolno pominąć artykułu o przerostach komór w EKG (dr hab. Krzysztof Szydło z Katowic) ani zaprezentowanego przez dr. Mariusza Hoffmana i prof. Łukasza Krzycha z Katowic przypadku klinicznego.

Pozdrawiam Czytelników „Kardiologii po Dyplomie”.