Mimo potwierdzonej skuteczności poszczególnych grup leków w terapii pacjentów z burzą elektryczną nie należy zapominać o roli inwazyjnego leczenia, jakim jest ablacja bodźców wyzwalających częstoskurcze komorowe i migotanie komór lub substratu arytmii komorowej. Wykorzystywane są też metody inwazyjne pozwalające na blokadę współczulną i znajdujące zastosowanie w leczeniu pacjentów doświadczających burzy elektrycznej, wśród których wyróżnia się m.in. blokadę zwoju gwiaździstego, chirurgiczne odnerwienie współczulne serca z użyciem wideotorakoskopii (sympatektomia chirurgiczna), denerwację tętnic nerkowych oraz znieczulenie zewnątrzoponowe.

Wprowadzenie

Postępowanie kliniczne w burzy elektrycznej (ES – electrical storm) ukierunkowane jest w pierwszej kolejności na usunięcie potencjalnie odwracalnych przyczyn niestabilności elektrycznej oraz intensyfikację leczenia farmakologicznego. W części drugiej opracowania dotyczącego diagnostyki i leczenia burzy elektrycznej autorzy na podstawie wyników najnowszych badań naukowych, konsensusów ekspertów i aktualnie obowiązujących wytycznych przedstawiają zagadnienia dotyczące leczenia inwazyjnego, tj. terapii za pomocą ablacji i zabiegowych metod modyfikacji wpływu układu autonomicznego na mięsień sercowy, oraz możliwości, jakie niosą ze sobą metody mechanicznego wspomagania krążenia, zastosowanie pozaustrojowego natlenowania krwi oraz optymalnego programowania detekcji i terapii implantowanych wysokoenergetycznych urządzeń pozwalających niejednokrotnie na osiągnięcie dalszej poprawy niekorzystnego rokowania odległego u pacjentów z ES.

Leczenie inwazyjne – ablacja

Mając świadomość skuteczności poszczególnych grup leków w terapii pacjentów z burzą elektryczną, nie należy zapominać o roli inwazyjnego leczenia, jakim jest ablacja bodźców wyzwalających częstoskurcze komorowe (VT – ventricular tachykardia) lub migotanie komór (VF – ventricular fibrillation) bądź substratu arytmii komorowej. Aktualne zalecenia bardzo wysoko pozycjonują ablację jako skuteczną metodę leczenia w przypadku nawracających komorowych zaburzeń rytmu.¹ Jednokształtny i wielokształtny idiopatyczny częstoskurcz z lewej komory (LV – left ventricular) może wystąpić zarówno u pacjentów ze strukturalną chorobą serca, jak i u osób bez takiej choroby.

Wytyczne zalecają ablację przezcewnikową wykonywaną przez doświadczonych operatorów już jako leczenie pierwszego rzutu u pacjentów z objawami z idiopatycznym VT pochodzącymi z lewej komory (klasa zaleceń Ib). U chorych z niedokrwiennym uszkodzeni...