Hiperurykemia przez wielu lekarzy wciąż jest wiązana głównie z ryzykiem dny moczanowej. Jedno z najstarszych schorzeń znanych ludzkości występuje obecnie jednak tylko u około 30% pacjentów z podwyższonym stężeniem kwasu moczowego. W ostatnich latach coraz większą wagę przywiązuje się do związku hiperurykemii z ryzykiem sercowo-naczyniowym. Wysokie stężenie kwasu moczowego zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, przewlekłej niewydolności nerek, wreszcie stanowi niezależny czynnik ryzyka zgonu u pacjentów obciążonych kardiologicznie. Jednocześnie wczesne wdrożenie leczenia może to ryzyko zredukować.

Wprowadzenie

Dna moczanowa, inaczej podagra, w historii medycyny była określana również jako choroba dygnitarzy i królów. Rzeczywiście w przeszłości dotykała głównie ludzi z wyższych sfer. Z powodu dny cierpieli Medyceusze, Jan III Sobieski, Zygmunt III Waza czy cesarz Napoleon Bonaparte. Obecnie choroba ta wydaje się nieco zapomniana. W 2014 roku w Polsce w grupie 1000 osób po 15 roku życia przeprowadzono badanie ankietowe, zadając pytanie: „Czy słyszał/a Pan/i kiedykolwiek o dnie moczanowej lub podagrze?”. Spośród respondentów 81% odpowiedziało „nie”. Jednocześnie tylko 7% było w stanie opisać w przybliżeniu typowy obraz choroby, a jedynie 3% jako jej potencjalną przyczynę podawało nadmiar kwasu moczowego i/lub nieprawidłową dietę.¹

Dna moczanowa to rzeczywiście zespół objawów klinicznych związanych z odkładaniem się w tkankach i narządach kryształów moczanu sodu. Powszechne dziś duże spożycie produktów mięsnych oraz alkoholu – kiedyś typowe właśnie dla wyższych sfer społecznych – przyczynia się do zwiększenia częstości występowania dny moczanowej.^1-3 Choroba ta pozostaje jednak głównie domeną zajmującą reumatologów. Tymczasem jedynie 30% pacjentów z hiperurykemią doświadcza klasycznych objawów dny moczanowej. W większości przypadków podwyższone stężenie kwasu moczowego nie powoduje zapalenia ani bólu stawów, co wcale nie znaczy, że jest dla naszego organizmu obojętne.

W ostatnich latach coraz częściej mówi się o związku między hiperurykemią a chorobami serca i naczyń. My również skupimy się właśnie na tym zagadnieniu.

Podstawy patofizjologiczne – przypomnienie

Kwas moczowy jest u człowieka ostatnim produktem przemiany puryn. Kluczowa jest tu rola oksydazy ksantynowej, z kolei z uwagi na brak urykazy nasz organizm nie jest zdolny do przekształcenia kwasu moczowego w lepiej rozpuszczalną allantoinę (jak t...

Mimo że problem dny moczanowej przypisuje się głównie błędom dietetycznym, warto pamiętać, że przyczyną 90% przypadków hiperurykemii są zaburzenia wydalania kwasu moczowego. Zdecydowanie rzadziej jest to efekt nadmiernej produkcji kwasu moczowego,...