Niniejszy artykuł stanowi omówienie opublikowanego w 2018 roku konsensusu kilku towarzystw naukowych, w tym European Society of Cardiology (ESC) i European Heart Rhythm Association (EHRA), dotyczącego leczenia antyarytmicznego. Dokument ten zawiera kompleksowy przegląd wiadomości na temat wskazań do stosowania tych leków, ich skuteczności, bezpieczeństwa i możliwych działań niepożądanych. Autorzy dostarczają czytelnikom opracowanie warte uwagi każdego klinicysty mającego w swojej praktyce kontakt z chorymi z zaburzeniami rytmu serca.

Wprowadzenie

Leki antyarytmiczne (AAD – antiarrhythmic drugs) są dostępne na rynku farmaceutycznym od wielu lat. Wydaje się, że większym zainteresowaniem badaczy cieszy się rozwijanie inwazyjnych technik zwalczania arytmii, dlatego brakuje nowych molekuł dostępnych w leczeniu tej grupy chorych, choć badania nad nowymi lekami bądź połączeniami już obecnych w użyciu leków trwają. Stosowanie AAD pozostaje jednak sztuką trudną ze względu na różnorodność mechanizmów ich działania, liczne interakcje z innymi lekami, przeciwwskazania do stosowania oraz potencjalne działania niepożądane, w tym efekt proarytmiczny. Dlatego dokument przygotowany przez European Heart Rhythm Association (EHRA) we współpracy z grupą roboczą European Society of Cardiology (ESC) jest lekturą godną polecenia.¹

Cele terapii z zastosowaniem leków antyarytmicznych

Podstawową kwestią związaną z leczeniem AAD jest odpowiedź na pytanie, jakie efekty terapeutyczne chcemy osiągnąć u naszego pacjenta. Choć dotychczasowe badania nie wykazały, aby stosowanie AAD przyczyniało się do zmniejszenia śmiertelności ogólnej,² to jednak lista możliwych korzyści z ich stosowania jest długa i są to: zmniejszenie częstości występowania napadów arytmii i złagodzenie jej objawów, poprawa funkcji skurczowej, jeśli obserwujemy negatywny wpływ tachykardii lub dyssynchronii (liczna arytmia komorowa), a także unikanie akceleracji arytmii do postaci bardziej złośliwej. Pierwszoplanową rolę w ograniczeniu ryzyka nagłego zgonu sercowego (SCD – sudden cardiac death) odgrywają obecnie implantowane kardiowertery-defibrylatory (ICD – implantable cardioverter-defibrillator). Rolą leczenia AAD jest natomiast dążenie do zmniejszenia częstości nawrotów arytmii, a co za tym idzie – wyładowań wysokoenergetycznych ICD.

Klasyfikacja leków antyarytmicznych

Autorzy opracowania doszukują się licznych ograniczeń dotychczasowego podziału AAD, który opiera się na dobrze znanej klasyfikacji Vaughana Williamsa w modyfikacji Singha (tab. 1). Odnosi się ona do wybranych mechanizmów działania antyarytmiczneg...